De torta 7 vasetti is een zachte en zeer gemakkelijk te bereiden yoghurttaart die zonder het gebruik van een weegschaal wordt gemaakt. Het woord ‘vasetti’ betekent letterlijk ‘potjes’ en verwijst naar het bekertje van de yoghurt dat je tijdens de bereiding van de taart zeven maal gebruikt. Hoewel er over de oorsprong van deze 7-bekertjes-taart weinig bekend is en het niet tot de absolute klassiekers uit de regio Campania behoort, is het een geliefd dessert. Het is namelijk een eenvoudig proces dat slechts een paar minuten van jouw tijd kost en kun je bovendien eindeloos variëren met de smaken. Ideaal wanneer je op het laatste moment nog iets lekkers op tafel wilt toveren of geen weegschaal voor handen hebt.
Inmiddels bestaan er vele versies van deze smakelijke taart en is het leuk om het recept naar smaak aan te passen. Aangezien het echt enorm simpel is om dit dessert te maken, deel ik graag mijn versie van la torta 7 vasetti waarmee jij zelf heel simpel een heerlijk luchtige yoghurttaart kunt bereiden.
Boodschappenlijst
1 bekertje yoghurt op kamertemperatuur (gebruik een bekertje van 125 gram, smaak naar keuze)
3 eieren
3 bekertjes bloem
1 bekertje olie
2 bekertjes suiker
1 zakje bakpoeder
Chocoladeschilfers (optioneel)
Poedersuiker (optioneel)
Bereidingswijze
Stap 1
Om de 7-bekertjes-taart te bereiden, doe je als eerste de twee bekertjes suiker samen met de eieren in een kom en klop je dit met een garde of mixer op tot een gladde massa.
Stap 2
Wanneer je deze gladde massa hebt verkregen, voeg je vervolgens de yoghurt en de olie toe en klop je deze op gemiddelde snelheid door het beslag.
Stap 3
Als laatste voeg je de drie bekertjes bloem en het zakje bakpoeder toe en meng je dit tot het deeg glad en klontvrij is. Heb je ook nog de chocoladeschilfers in huis, dan is dit het moment om deze toe te voegen en goed door het beslag te mengen.
Stap 4
Giet het mengsel in een ingevette en met bloem bestuifde vorm (of gebruik bakpapier). Bak de torta 7 vasetti vervolgens in een voorverwarmde oven op 180 graden Celsius gedurende vijfendertig minuten. Je kunt met een tandenstoker testen of hij na deze tijd goed genoeg is. Wanneer de tandenstoker droog is, kun je de taart uit de oven halen om af te laten koelen.
Stap 5
Laat de yoghurttaart ongeveer dertig tot veertig minuten staan om goed af te laten koelen. Wil je het geheel helemaal afmaken, bestrooi de 7-bekertjes-taart dan met wat poedersuiker wanneer je deze serveert.
De Italiaanse bestsellerauteur Elena Ferrante, schrijfster van de Napolitaanse romans, heeft weer van zich laten horen. In haar nieuwe roman, ‘Het leugenachtige leven van volwassenen‘, word je wederom opgeslokt door de sferen van de Italiaanse havenstad Napels, waar je een kijkje krijgt in het leven van hoofdpersonage Giovanna.
In ‘Het leugenachtige leven van volwassenen‘ maak je kennis met de dertienjarige Giovanna. Zij woont in de chique en vooraanstaande wijk Vomero in Napels, leidt het perfecte leven en heeft hardwerkende ouders die ervoor zorgen dat het haar aan niets ontbreekt. Ze verafgoodt haar vader en bewondert haar moeder, tot zij op een dag haar vader hoort zeggen dat zij steeds meer op zijn zus Vittoria begint te lijken. Aangezien haar vader al jaren zijn zus niet meer ziet omdat hij haar beschouwt als een wraakzuchtig en slecht mens, zijn deze woorden niet bepaald een compliment.
De uitspraak van haar vader brengt veel bij Giovanna teweeg. Zijn woorden blijven in haar hoofd spoken en worden deze voor haar een obsessie en is zij voortdurend bezig met de ware betekenis van zijn woorden. Hoewel het contact volledig is afgekapt, besluit Giovanna dat zij haar tante Vittoria wil ontmoeten om een antwoord op haar vragen te krijgen. Haar ouders staan niet bepaald te springen wanneer zij met deze mededeling komt, maar besluiten dat dit wellicht voor haar het beste is.
De band die er ontstaat met haar tante, die voortdurend de ware aard van Giovanna’s ouders onder de aandacht wil brengen en haar in wil laten zien dat ze niet zo perfect zijn als zij haar hele leven heeft gedacht, is op zijn minst bijzonder te noemen. Ze is gefascineerd en geboeid door de vrouw die door haar vader doelbewust uit hun leven is gewist en over wij Vittoria zelf ook geen aardig woord te zeggen heeft. Langzaam maar zeker brokkelt het beeld van het perfecte leven en het ideale gezin af. Vanaf dat moment leer de jonge Giovanna balanceren tussen trouw aan haar ouders en de nieuwe vriendschap met haar tante, wat haar eerste stappen naar volwassenheid zullen zijn.
Review
Net als Ferrante’s andere boeken, is ook dit verhaal een feestje om te lezen. Hoewel het geen bloedstollende roman is waar de ene na de andere spannende gebeurtenis wordt omschreven, blijft het verhaal boeien. De manier van schrijven is bijzonder prettig en zorgt er tevens voor dat je de gedachten van de jonge Giovanna, hoe donker deze soms ook zijn, kunt begrijpen. Ik vond het moeilijk om het boek weg te leggen en las het dan ook in een paar dagen uit. Bovendien is het erg leuk om bekende plaatsen in Napels tegen te komen en in gedachten met de personages mee te wandelen. Elena Ferrante heeft nogmaals bewezen wat een uitzonderlijke auteur zij is en heeft van begin tot eind mij weten te boeien. Wat mij betreft is dit boek dan ook zeker een aanrader voor wie op zoek is naar wat Napolitaanse sferen, verwerkt in een goed verhaal.
In dit artikel zet ik de actuele informatie over de situatie omtrent het Coronavirus op een rij en ik breng de geldende maatregelen onder de aandacht. Op die manier weet je precies waar je aan toe bent wanneer je in deze periode afreist naar de regio Campania.
Let op: per regio kunnen de maatregelen verschillen.Voor informatie over andere regio’s, raadpleeg dan het artikel van Ciao tuttiover de actuele situatie en geldende maatregelen.
Code Wit – Italië
Italië heeft zelf ook kleuren gegeven aan de regio’s, waarbij elke kleur andere regels heeft. De regio Campania is de kleur wit. Dit houdt in dat alles gewoon open is, er geen avondklok meer is en bars en restaurants zowel binnen als buiten weer mensen mogen ontvangen.
Reizen naar Italië
Vanaf 1 juni 2022 heb je geen vaccinatie-, herstelbewijs of negatief testresultaat meer nodig om naar Italië te reizen.
Code groen – Terugreis naar Nederland
Voor Nederland kleurt Italië groen. Wanneer je terugreist naar Nederland heb je geen vaccinatie-, herstelbewijs of negatieve testuitslag meer nodig. Controleer voor alle zekerheid de checklist om naar Nederland te reizen, te vinden op de website van Rijksoverheid.
Testlocaties regio Campania
Wanneer je op zoek bent naar een geschikte testlocatie in Campania, kun je via de website van de regio Campania een lijst vinden met laboratoria waar je terecht kunt.
Avondklok
In de regio Campania is er sinds 21 juni 2021 geen avondklok meer van kracht en is het niet meer nodig om een autocertificazione (zelfverklaring) op zak te hebben tussen bepaalde uren.
Mondkapje
Sinds 1 oktober 2022 is het niet meer verplicht om een mondkapje te dragen in het openbaar vervoer.
Huidige
situatie
Voor actuele informatie over het reisadvies richting Italië, kun je het beste de website van het Ministerie van Buitenlandse Zaken raadplegen.
Steeds meer mensen kiezen voor de gezellige havenstad Salerno om een vakantie door te brengen. Salerno is dan ook een ideale uitvalsbasis voor wanneer je de Amalfikust wilt ontdekken, nieuwsgierig bent naar het Cilento gebied en is bovendien goed verbonden met steden zoals Napels en Caserta. Een veelgestelde vraag is dan ook: waar kan ik het beste slapen in Salerno?
Net als voor Napels, tip ik voor Salerno een aantal fijne accommodaties waar jij zonder twijfel kunt genieten van een heerlijk verblijf in deze kleurrijke havenstad.
Casa Santangelo
In een van de vele karakteristieke straatjes van het historisch centrum vind je de bijzondere bed & breakfast Casa Santangelo. Bijzonder omdat dit pand ooit diende als woonhuis van markies Santangelo. Het huis beslaat een oppervlakte van zo’n driehonderd vierkante meter en zijn de hoge wanden en plafonds rijkelijk voorzien van schitterende schilderingen en prachtige ornamenten. Casa Santangelo is voorzien van drie suites die elk een unieke stijl bezitten en een sprookje zijn om in te verblijven.
Met vernieuwde badkamers, hemelse bedden en de vriendelijke, Nederlandse eigenaar Alexis, kun je in Casa Santangelo genieten van een heerlijk verblijf in deze prachtige stad.
Meer over deze mooie bed & breakfast kun je lezen in het artikel dat ik schreef voor Ciaotutti. Ook kun je een kijkje nemen op de website of op Booking.com.
Via Giovanni da Procida, 41
La Tartaruga
Deze gezellige B&B in het centrum van de stad is volledig gerenoveerd en voorzien van alle gewenste faciliteiten. De kamers zijn ruim, voorzien van een comfortabel bed en een eigen badkamer en kun je gebruik maken van de gemeenschappelijke woonkamer. Voor de vriendelijke gastheer is geen vraag te veel en bereidt hij met zorg het ontbijt voor de aanwezige gasten.
De accommodatie is gelegen op een fijne locatie, op slechts enkele meters van de boulevard van de stad en op een paar minuten lopen van het historisch centrum. Ook wandel je binnen vijf minuten naar het treinstation om de trein richting Napels of het Cilento gebied te pakken of naar de haven om een ferry richting de kust te nemen.
Neem voor meer informatie een kijkje op de website of lees de reviews op Booking.com.
Corso Giuseppe Garibaldi, 153
Attico 195
Eveneens aan de Corso Giuseppe Garibaldi vind je het mooie Attico 195. Deze B&B bevindt zich op de bovenste etage van het palazzo en biedt dus mooi zicht over de stad en haar bezienswaardigheden. De accommodatie beschikt over drie elegante kamers die alle zijn voorzien van een eigen balkon, inclusief tafel en stoeltjes om na een lange dag even bij te komen van alle indrukken. Door de kleuren en de aanwezige details, hebben de kamers een warme uitstraling waardoor het niet moeilijk zal zijn om hier tot rust te komen. Daarnaast ontbreekt de nodige comfort niet en zijn alle faciliteiten aanwezig om ervoor te zorgen dat je volop kunt genieten van een heerlijk verblijf in deze havenstad.
Voor meer informatie over deze accommodatie, kun je een kijkje nemen op de website of de reviews lezen die gasten hebben achtergelaten op Booking.com.
Corso Giuseppe Garibaldi, 195
Villa Poseidon
Deze sprookjesachtige villa is omgetoverd tot een boutique hotel, gelegen iets buiten het stadscentrum. De elegant ingerichte kamers bieden een betoverend uitzicht over het groen van de bijbehorende tuin, Salerno, haar haven en de zee. Daarnaast zijn de in blauwe pasteltinten kamers voorzien van alle gewenste faciliteiten om een verblijf zo aangenaam mogelijk te maken. Het ontbijt wordt geserveerd op het ruime terras en kun je op warme dagen verkoeling zoeken bij het zwembad. Door de positie kun je bij Villa Poseidon optimaal genieten van de perfecte zonsondergang en van een afstand genieten van de schoonheid die de stad te bieden heeft.
Via een trap in de tuin, daal je gemakkelijk af naar het centrum van de stad. Om terug te keren en een klim omhoog niet ziet zitten, kun je in de nabijheid van de Villa Comunale de roltrap nemen (op de Via Indipendenza, de Gradoni de Santis) om vervolgens het laatste stukje te voet af te leggen.
Wanneer je liever niet midden in de stad zit en graag omringd wilt worden door het groen van de bergen, verblijf dan bij Villa Lupara. Gelegen op zo’n 400 meter boven zeeniveau, kom je hier terecht in een klein paradijs waar je volledig tot rust kunt komen. De agricola beschikt over verschillende type kamers die de nodige comfort bieden voor jouw verblijf. Op mooie dagen kun je aan de rand van het zwembad relaxen en genieten van een drankje bij de bar. Ook is er een restaurant aanwezig waar je kunt smullen van gerechten die worden bereid met producten uit eigen tuin, vergezeld met een glas wijn van eigen productie. Een klein minpunt is dat je wel een auto nodig zult hebben om deze accommodatie te bereiken.
Bekijk de website om meer te weten te komen over de mogelijkheden van een verblijf bij Villa Lupara of lees de reviews op Booking.com.
Via Fossa Lupara
Suite Aphrodite
Suite Aphrodite is gelegen in het hogere gedeelte van het historisch centrum, op een steenworp afstand van de Giardino della Minerva. Het appartement is geschikt voor maximaal vier personen en is van alle nodige gemakken voorzien. Daarnaast beschikt het huis over een terras dat zo’n 25 m2 beslaat en een waanzinnig uitzicht biedt over de stad en de Golf van Salerno. De eigenaar helpt je graag op weg en geeft met liefde de beste tips zodat jij alles uit jouw verblijf in Salerno kunt halen.
Om te boeken of voor meer informatie over deze accommodatie, neem dan een kijkje op Booking.com.
Via Giuseppe Paesano, 33
Divina Guesthouse Salerno
Op een steenworp afstand van de kathedraal, kun je logeren bij Divina Guesthouse. De Nederlandse eigenaresse Bianca heet je van harte welkom in dit mooie appartement dat zij een frisse en moderne inrichting heeft gegeven. Het huis bestaat uit twee slaapkamers meer comfortabele bedden, twee badkamers en ontbreken ook andere gewenste faciliteiten niet, zoals een wasmachine, airco, Wi-Fi en televisie. Ook is er een keuken, uitgerust met een magnetron en koelkast. In de buurt van het appartement vind je naast de voornaamste bezienswaardigheden, tevens een supermarkt en kun je voor een schappelijke prijs gebruik maken van de garage.
Zonder twijfel voel je je in dit appartement direct thuis en waan je je even een local in het hartje van Salerno. Neem een kijkje op de website of lees de reviews op Booking.com.
Via Arce, 122
Casa Vacanze il Duomo
Wanneer je graag in het historisch centrum wilt verblijven met de gemakken van thuis om je heen, kun je terecht bij Casa Vacanze il Duomo. Op een paar passen van de kathedraal en enkele meters lopen van de karakteristieke Via dei Mercanti, bevind je je midden in het kloppende hart van de oude stad. Het appartement is voorzien van een grote open keuken, een woonkamer, badkamer en een tweepersoonsslaapkamer en alle gewenste faciliteiten. Waar de woonkamer toegang verschaft tot het terras dat uitkomt op de binnenplaats van dit historische gebouw, heeft de slaapkamer een klein balkon met uitzicht op het karakteristieke Vicolo Siconolfo. De eigenaar van het appartement biedt daarnaast nog vele interessante wandelexcursies aan waar je gedurende jouw verblijf aan deel kunt nemen.
Voor meer informatie over deze accommodatie en de excursies die je kunt boeken, neem dan een kijkje op de website.
Via Botteghelle, 55
Stadswandeling Salerno
De Stadswandeling Salerno is een prachtige wandelroute door deze pittoreske havenstad. Je maakt kennis met haar diepgaande geschiedenis en gaat verder dan de gebruikelijke toeristische paden. Om je ervaring compleet te maken, laat ik je ook mijn favoriete plekken in de stad zien.
De route neemt je mee langs verschillende bezienswaardigheden maar ook plekken waar je het unieke karakter van deze havenstad leert kennen. Deze wandeling is een perfecte mix waarbij je zowel de voornaamste bezienswaardigheden van de stad te zien krijgt en tegelijkertijd een authentiek stukje Zuid-Italië kunt beleven.
Wanneer je een ticket naar Napels in de pocket hebt, kun je beginnen met de invulling van de rest van de reis. Een van de vragen die je hoogstwaarschijnlijk als eerste beantwoord wilt zien, is: waar kun je het beste slapen in Napels?
In een grote stad als Napels zijn er tegenwoordig bijna net zoveel accommodaties als pizzeria’s te vinden waardoor je soms door de bomen het bos niet meer ziet. Daarnaast rijst de vraag of de ideale accommodatie, die je na lang zoeken hebt gevonden, wel in een prettige buurt is.
Uiteraard help ik jou graag op weg en heb ik een aantal accommodaties geselecteerd waar je gegarandeerd van een heerlijk verblijf in deze geweldige stad kunt genieten! Om jou voldoende keuze te kunnen geven, heb ik fijne hotels, bed & breakfasts én vakantiehuizen benoemd waar het goed vertoeven is.
B&B The Foria House
Deze mooie B&B bevindt aan de Via Foria, een van de oudste hoofdstraten van de stad. De insteek van The Foria House was om een accommodatie te creëren waar gasten zich bij binnenkomst direct thuis zouden voelen. De warme en gezellige inrichting en de aanwezigheid van een gemeenschappelijke ruimte waar je de hele dag door terecht kunt en vrij bent om drankjes en wat te eten te pakken, dragen bij om dit idee tot stand te brengen. De eigenaren hebben hiervoor de honesty box in het leven geroepen: een kistje waar je een bijdrage in kunt doen voor hetgeen je hebt verbruikt.
Voor de inrichting is de hulp van plaatselijke artiesten
ingeschakeld met het verzoek om doormiddel van kunst, hun verhaal over te
brengen. De kamers hebben dan ook allemaal een eigen thema en is er aandacht aan
de kleinste details en is elk voorwerp bewust gekozen.
Het zeer vriendelijke personeel zorgt ervoor dat het je aan niets hoeft te ontbreken tijdens een verblijf in The Foria House en kunnen jou voorzien van de beste tips.
De aanwezigheid van de tuin is zeker een groot pluspunt. Een aantal kamers hebben dan ook tuinzicht, waarvan een zelfs een kleine serre heeft, inclusief een tafel en stoeltjes. Alle gasten hebben toegang tot de tuin en is het heerlijk om na een lange dag in de drukte van de stad, even bij te komen in deze fijne tuin.
De locatie is ook erg prettig: het ligt om de hoek van de botanische tuin, op een paar minuten lopen van het Archeologisch Museum, het historisch centrum en verschillende metrohaltes.
Neem een kijkje op de website voor meer informatie of op booking.com voor reviews.
Via Foria, 153
B&B Ovo – Slow Travel
Direct gelegen aan het gezellige Piazza Bellini, wacht je in B&B Ovo Slow Travel een warm welkom, mede mogelijk gemaakt door Drago, de huishond. Geen zorgen, Drago blijft netjes uit de kamers van de gasten en is niet uitgenodigd bij het ontbijt. Ook de eigenaren zijn enorm behulpzaam en vriendelijke en hebben daarnaast met veel zorg aandacht geschonken aan het voorkomen van hun accommodatie.
Drago
Je vindt hier veel verwijzingen naar de Napolitaanse tradities, om te beginnen met de naam en het logo van de B&B. De naam Ovo, een duidelijke verwijzing naar het ei van Vergilius dat werd verstopt in het Castel dell’Ovo, wordt vergezeld door een slapende Pulcinella, een belangrijk personage voor Napels die volgens het verhaal uit een ei zou zijn gekomen. Ook in de sfeervolle inrichting zijn er veel details te vinden die verwijzen naar de Napolitaanse traditie, die ervoor zorgen dat jij je hier al snel thuis zult voelen.
De kamers zijn behoorlijk ruim – een kamer is zelfs zo’n 45 m2 – en van alle gemakken voorzien zodat je hier echt even tot rust kunt komen. De locatie is zeker ideaal te noemen. Vanaf hier wandel je enerzijds zo het historisch centrum in terwijl je aan de andere kant, via Port’Alba, gemakkelijk het Piazza Dante kunt bereiken. Hier vind je onder ander een metrohalte en vertrekken er verschillende bussen. Daarnaast wandel je in een paar minuten naar het Archeologisch Museum waar je de mooiste collecties kunt bewonderen.
B&B Borgo Vergini Garden is van dezelfde eigenaren als The Foria House en is het uitgangspunt hier hetzelfde: jou thuis laten voelen weg van huis. Ook hier kun je in de gemeenschappelijke ruimte de honesty box vinden waar je een bijdrage achter kunt laten voor hetgeen je verbruikt. De inrichting is eenvoudig, functioneel, gastvrij en voorzien van een vleugje Napolitaanse stijl. Zo zijn er originele riggiole tegels terug te vinden die werden gevonden bij de verbouwing van het pand en heeft men op diverse plekken de kenmerkende gele tufsteenmuren zichtbaar gelaten.
Ook de kamers zijn eenvoudig maar functioneel ingericht en van alle gemakken voorzien. Net als The Foria House heeft ook deze b&b een gezellige buitenruimte waar je kunt aanschuiven aan een van de tafeltjes, omringd door verschillende planten en bloemen.
De b&b bevindt zich in de historische wijk Rione Sanità, net achter het Archeologisch Museum. Het is op een paar meter lopen van een van de beste pizzeria’s van de stad en vind je er leuke barretjes voor een aperitief. Ook wandel je zo het historisch centrum in en heb je verschillende metrohaltes in de buurt waarmee je de rest van de omgeving zonder problemen kunt verkennen.
Drie broers hebben de handen in een geslagen om een droom van een eigen B&B te realiseren. De kamers van B&B Filangieri dragen dan ook de namen van de trotse eigenaren: Luca, Leonardo en Lorenzo. Met veel plezier runnen de broers hun B&B in de elegante wijk Chiaia, een gebied dat zij op hun duimpje kennen en je dan ook graag de weg wijzen.
De kamers hebben een frisse uitstraling en zijn voorzien van de gewenste faciliteiten zoals een televisie, airco en een koelkast. Daarnaast vind je wat kleine snacks en heb je de mogelijkheid om zelf een kop thee of koffie te zetten. De accommodatie bevindt zich op de eerste verdieping van een historisch gebouw, om de hoek van de bekende winkelstraat Via Chiaia en op een paar meter van het Piazza dei Martiri. De buurt is rijk aan leuke barretjes, wijn- en loungebars en de beste restaurants waar je kunt genieten van een heerlijke maaltijd. Wanneer je zin hebt om in de avonduren nog een blokje om te gaan, wandel dan richting de boulevard voor een avondwandeling met uitzicht op het schitterende eiland Capri.
Neem een kijkje op de website voor meer informatie of lees de recensies op booking.com.
Via Filangieri, 15
Hotel Piazza Bellini
Zoals de naam al doet vermoeden, bevindt Hotel Piazza Bellini zich direct aan het gelijknamige plein. Het hotel is gevestigd in een palazzo uit de 16de eeuw en kom je via de 18de-eeuwse binnenplaats terecht in een oase van rust. In de inrichting zijn historische elementen vermengd met modern design, wat het hotel enorm sfeervol maakt en een dynamische indruk geeft. Bijzonder zijn de handgemaakte muurschilderingen van de Napolitaanse artiest Alessandro Cocchia, exclusief gemaakt voor Hotel Piazza Bellini.
Naast de ideale locatie, is ook het vriendelijke en professionele personeel een pluspunt. De staff bestaat uit echte napolitani en kunnen zij jou zonder twijfel voorzien van de beste tips tijdens jouw verblijf in deze stad.
Het hotel beschikt over verschillende type kamers waarvan elk met oog voor detail is ingericht waardoor je even vergeet dat je je midden in het centrum van de stad bevindt. Naast deze fijne kamers bieden ze ook verschillende appartementen aan voor verhuur: van een studio tot een tweekamerappartement met terras. Alle appartementen zijn net zo smaakvol aangekleed als de rest van het hotel en kun je gebruik maken van de bar op de 18de-eeuwse binnenplaats en tegen een vergoeding aanschuiven voor het ontbijt.
Bekijk de website voor het volledige aanbod of lees op booking.com de ervaringen van klanten.
Via Santa Maria di Costantinopoli, 101
NeapolitanTrips
Midden in het centrum, op een paar meter van de winkelstraat Via Toledo, vind je NeapolitanTrips. Het bijzondere van deze accommodatie is dat het geschikt is voor elk type reiziger. Op één plek hebben zij namelijk drie verschillende soorten accommodaties ondergebracht: een hotel, een B&B en een hostel.
Het hotel bevindt zich op de vijfde etage en beschikt over 11 mooie kamers die zijn vernoemd naar belangrijke plaatsen in de stad. De kamers zijn ruim, hebben een frisse uitstraling en zijn voorzien van de nodige faciliteiten. Het ontbijt, bestaande uit typisch Napolitaanse producten zoals heerlijke sfogliatelle, wordt geserveerd op het dakterras, waar zich tevens een restaurant bevindt. Geen betere manier om je dag te beginnen met een schitterend uitzicht over de stad.
De B&B bevindt zich eveneens op de vijfde verdieping en bestaat uit 6 kamers. De kamers zijn eenvoudig maar comfortabel, netjes en voorzien van een badkamer. Ook hier kun je vanaf het terras genieten van een Napolitaans ontbijt voordat je begint aan je, hoogstwaarschijnlijk drukke, dag.
Voor de budget-reizigers is het hostel ideaal. Het hostel bestaat uit 2 privé kamers en 8 slaapzalen. Ieder bed is voorzien van een USB-aansluiting, stopcontact en een lampje. Daarnaast zijn er gemeenschappelijk badkamers met ruime douches, een ontspanningsruimte om andere reizigers te leren kennen, een bar en een restaurant waar in de ochtend het ontbijt wordt geserveerd.
Zowel in het hotel als in de B&B en het hostel is er aandacht voor de geschiedenis en tradities van de stad. Door de verwijzingen en verhalen die overal aanwezig zijn, stelt dit jou in de gelegenheid om tijdens jouw verblijf meer inzicht te krijgen in de cultuur en verhalen van deze adembenemende stad.
Het is gelegen op een ideale locatie, op loopafstand van de voornaamste bezienswaardigheden en om de hoek van metrohalte Toledo.
Neem een kijkje op de websitevoor meer informatie of lees de reviews op booking.com.
Via dei Fiorentini, 10
Hotel San Francesco al Monte
Wil je tijdens jouw verblijf kunnen genieten van een adembenemend uitzicht over de Golf van Napels, logeer dan bij Hotel San Francesco al Monte. Dit hotel is een ware oase van rust, hoog boven de smalle en drukke straatjes van de Quartieri Spagnoli.
Ook dit gebouw is een voormalig klooster dat is verbouwd is tot een verblijf voor toeristen, een 4 sterrenhotel welteverstaan. De voormalige slaapvertrekken van de monniken zijn omgetoverd tot 45 schitterende, sfeervolle kamers met zeezicht. In iedere hoek van het hotel zijn er wel fresco’s of andere soorten decoratie te vinden die doen herinneren aan het oorspronkelijke doel van dit gebouw. Zo vind je op de derde verdieping een schitterende kapel, opgedragen aan San Giovan Giuseppe della Croce, die in dit klooster de laatste twaalf jaar van zijn leven doorbracht.
Het onbetwiste hoogtepunt van dit complex is te vinden op de zevende verdieping. Hier word je getrakteerd op een adembenemend driehonderdzestig graden uitzicht over Napels waar je wel even stil van wordt. Je hebt hier zicht over de hele stad, de Vesuvius, het eiland Capri en aan de andere kant de Vigna di San Martino met bovenaan de Certosa di San Martino en het Castel Sant’Elmo op de heuveltop. Deze verdieping is bovendien ideaal om volledig tot rust te komen. Dat kan door een wandeling te maken door de tuin waar je bent omringd door wijnstokken, citrusplanten en moestuinen die nog door de monniken zijn aangelegd. Een andere optie is om een verfrissende duik te nemen in het zwembad om vervolgens met dit waanzinnige uitzicht te drogen op een van de zonnebedjes. Daarnaast beschikt het hotel over een restaurant (uiteraard mét spectaculair uitzicht over de baai), verschillende bars en een wijnkelder.
In een stad rijk aan geschiedenis, kan het bijna niet anders dat veel gebouwen een verhaal hebben. Zo ook het palazzo waar het Decumani Hotel de Charme in is gevestigd. Dit gebouw was de thuisbasis van de laatste bisschop van Napels in de Bourbon-periode, kardinaal Sisto, die hier tot de eenwording van Italië heeft gewoond (1861).
De elegante hotelkamers zijn ingericht met antieke meubels en voorzien van de gewenste faciliteiten, zoals Wi-Fi, een televisie en airco. Ook hebben de kamers een balkon, ideaal om na een dag vol impressies even heerlijk bij te komen. Je dag beginnen met een goed ontbijt, doe je in de prachtige ruimte die is versierd met goud stucwerk en 18de-eeuwse spiegels.
De positie van het hotel is erg prettig te noemen. Gelegen in het hart van het historisch centrum, liggen veel hoogtepunten op slechts een paar minuten wandelen. Ook in de avonduren hoef je niet ver te lopen voor een gezellig restaurant of een bar voor een aperitief.
Bekijk de website voor meer informatie of lees de ervaringen van gasten op booking.com.
Via San Giovanni Maggiore Pignatelli, 15
Casa Napolanda
Een stukje Nederland midden in Napels vind je bij Casa Napolanda. De creatieve duizendpoot Karin wisselt Nederland af met haar geliefde Napels, samen met haar partner en medelevensgenieter Herman. Een aantal jaar geleden kochten zij hier een huis dat ze vervolgens helemaal naar smaak hebben verbouwd en ingericht. Sinds vorig jaar bieden zij aan toeristen de mogelijkheid om van een verblijf in dit fijne huis te genieten op de momenten dat zij er zelf niet zijn.
Het is een fijn, ruim, luxe en modern appartement dat tot in de puntjes is verzorgd en waar het je aan niets ontbreekt. Denk aan een heerlijk comfortabel bed met zachte lakens, goede handdoeken, een goed uitgeruste keuken waar je werkelijk alles zult vinden wat je nodig hebt. Naast de gezellige woonkamer, is er nog een andere kamer die je toegang verschaft tot een fijn balkonnetje waar je de geluiden van het Napolitaanse leven in je op kunt nemen.
Het appartement is gelegen op slechts enkele meters lopen
van het centraal station en kun je je dus gemakkelijk door de hele stad én
daarbuiten verplaatsen.
Logeren in het huis van Karin en Herman betekent verblijven in een authentieke Napolitaanse wijk waar mensen nog tijd maken voor een praatje, een kopje koffie of een combinatie daarvan. Kortom: Casa Napolanda is een plek waar jij je zonder moeite thuis zult voelen en tegelijkertijd het echte Napels kunt ervaren.
Neem een kijkje op de website van Casa Napolanda voor meer foto’s en verhalen.
Via San Cosmo Fuori Porta Nolana
Jean Carlos house in the old town
Zit jij liever midden in het historisch centrum, neem dan een kijkje bij Jean Carlos house in the old town. Het echtpaar Giovanni en Silvia verwelkomen jou hier graag met een goed glas wijn of een Napolitaans kopje koffie. Recent hebben zij het appartement volledig aangepakt en opnieuw ingericht en dat is duidelijk te zien. Het appartement is niet heel groot (zo’n 30 m2) maar comfortabel en praktisch ingericht. Het beschikt over een tweepersoonsbed en een sofa die kan dienen als slaapbank in het geval er meer dan twee gasten blijven slapen. De keuken is voorzien van het nodige keukengerei en heb je de mogelijkheid om hier zelf een maaltijd te bereiden. Wanneer je niet van plan bent om tijdens jouw vakantie zelf achter de pannen te gaan staan, dan zijn er in de buurt genoeg restaurants waar je aan kunt schuiven voor een traditionele maaltijd.
Het appartement ligt op loopafstand van verschillende metrohaltes en van een groot aantal bezienswaardigheden. Zo wandel je binnen een paar minuten naar de Via Toledo, het Piazza del Gesù Nuovo of naar de metrohalte Università.
Voor meer informatie of om te boeken, neem dan een kijkje op booking.com.
Via Sedile di Porto, 59
Reisgids Napels
Ben je op zoek naar meer tips voor jouw stedentrip Napels? In de digitale reisgids Napels, Salerno & de Amalfikust heb ik de mooiste tips en adressen verzameld om jouw bezoek aan deze stad compleet te maken. Daarnaast heb ik verschillende routes door de stad uitgestippeld zodat je niks hoeft te missen!
Meer tips nodig voor jouw trip naar Napels? Zie onderstaande artikelen.
Wanneer je na een dag lang struinen door de stad nog geen genoeg kunt krijgen van het levendige Napels, duik dan zeker het bruisende uitgaansleven van de stad in. Naast de historische bezienswaardigheden en de culinaire hoogstandjes, heeft het nachtleven namelijk ook het een en ander te bieden. Uitgaan in Napels staat bij velen dan ook op de to-do list en ik geef jou graag tips voor een leuke avond uit.
Waar overdag mensen altijd onderweg lijken te zijn, scooters af en aan rijden en auto’s om de zoveel tijd claxonneren, is er in de avonduren altijd wel tijd voor een aperitief in een hippe tent of, later op de avond, om de voetjes van de vloer te gooien in een mooie club.
Voor een ieder is er wel wat wils en ik zet daarom wat hippe hotspots voor jou op een rijtje zodat jij je ook in de avonduren in Napels niet hoeft te vervelen!
Libreria Berisio
In de historische boekenwinkel Libreria Berisio vind je niet alleen mooie exemplaren tweedehandsboeken, in de avonduren kun je hier ook terecht voor een drankje. Terwijl op de achtergrond jazzmuziek klinkt en je omringd bent door de vele boeken die de zaak rijk is, kun je met een heerlijke cocktail ontspannend achterover leunen en genieten van deze buitengewone sfeer.
Via Port’Alba 28-29
Vineria Bandita
Ben je een wijnliefhebber en geniet je graag van een goed glas wijn, ga dan naar Vineria Bandita in de gezellige wijk Vomero. De wanden van de kleine ruimte zijn gevuld met wijnflessen en hebben de eigenaren zich volledig gewijd aan het persoonlijk selecteren van de beste wijnen. De wijnkaart is daarom enorm gedetailleerd zodat je exact weet wat je eigenlijk drinkt. Hetzelfde geldt voor de hapjes die je bij de wijn kunt laten serveren.
Vineria Bandita is dan ook een plek waar je de tijd moet nemen om te genieten van de smaken en deze daadwerkelijk te proeven.
Midden in het historisch centrum kun je op het terras van Il Mantegno Vineria genieten van een van de wijnen die te vinden is op de uitgebreide wijnkaart. Ook wanneer je liever voor een cocktail gaat, is dat hier geen probleem. De vineria heeft een gezellige en ontspannen sfeer en het bedienend personeel is zeer vriendelijk en behulpzaam.
Piazzetta Nilo, 18
Piazza Bellini
Wanneer je vaker in een Zuid-Italiaanse stad bent geweest, is het je wellicht al opgevallen dat het uitgaansleven zich grotendeels buiten afspeelt. In Napels is dat dan ook niet anders. Wanneer je in de avonduren richting het Piazza Bellini gaat, is hier altijd wel iets te beleven. Aan dit plein bevinden zich verschillende barretjes waar je op een van de terrassen neer kunt strijken om te genieten van een welverdiend drankje. Wanneer de temperaturen weer wat op beginnen te lopen en het ook later op de dag nog aangenaam is, zul je veel locals midden op straat aantreffen, vergezeld met een drankje in de hand. Zo kun je bij Caffè dell’Epoca (Via Santa Maria di Costantinopoli, 82) voor een paar euro een drankje halen om je vervolgens onder de locals te mengen voor een praatje of een dansje.
Cammarota Spritz
Behoefte aan echte Napolitaanse gezelligheid, duik dan de steegjes van de Quartieri Spagnoli in! Niet heel erg hip maar wel enorm populair onder jongeren, is Cammarota Spritz in het hart van deze gezellige volksbuurt. Het is dé plek waar studenten na een lange dag op de universiteit graag even komen ontspannen. Het kleine steegje staat dan vaak vol gepakt met mensen die met een drankje in de hand elkaar vrolijk begroeten en bijkletsen. Het is een ideale plek waar je al sippend van een (zeer goedkope) Spritz op kunt gaan in de levendige uitgaanssfeer van de stad.
Vico Lungo Teatro Nuovo 31
Barril
In het hart van de gezellige wijk Chiaia, vind je de mooie loungebar Barril. Het houten interieur zorgt voor een gezellige en huiselijke sfeer waar je je al snel op je gemak voelt. Ze hebben een grote keuze aan goede wijnen, originele cocktails en culinaire lekkernijen. Zo vallen de verschillende soorten mojito’s altijd goed in de smaak. Daarnaast beschikt de bar over een comfortabele buitenruimte waar je met een drankje en wat hapjes kunt genieten van de klanken van de muziek. In de avonduren kun je hier neerstrijken voor een aperitief, maar ook overdag kun je hier terecht voor een goede brunch.
Flanagan’s is een mooie cocktailbar gelegen in de wijk Chiaia. De bar is klein maar enorm sfeervol en gezellig. Flanagan’s is ontstaan uit de wens om oude tijden te doen herleven en is het hun doel om met iedere cocktail een blijvende herinnering achter te laten. Het menu biedt dan ook een ruime selectie aan cocktails die met zorg zijn geselecteerd en door de talentvolle barmannen worden bereid. Wanneer je geen keuze kunt maken, is het voor de barman geen enkel probleem om voor jou speciaal een smakelijk drankje samen te stellen.
Deze loungebar in het centrum van de stad en gelegen in de buurt van het eerder genoemde Piazza Bellini, is een populaire uitgaansgelegenheid. Live muziek, een moderne inrichting met een vleugje historie en heerlijke cocktails maken Alter Ego tot een perfecte plek om het nachtleven van Napels te ontdekken. Of je nu na een lange dag wilt relaxen met een drankje of juist op de tonen van de heerlijke muziek een dansje wilt wagen, Alter Ego is hiervoor de aangewezen plek.
Wanneer je zin hebt in een dansje, ga dan naar Lanificio 25. De locatie alleen als is een bezoek waard: deze club bevindt zich namelijk in een oude wolfabriek, gelegen achter het historische Porta Capuana. Naast de feesten die hier worden georganiseerd, wordt de ruimte ook gebruikt voor culture evenementen zoals exposities, theatervoorstellingen en concerten. Op de karakteristieke binnenplaats, opgeleukt met gekleurde verlichting en tafeltjes, kun je op warme avonden ook buiten genieten van de klanken van de muziek en een verfrissende cocktail. Wil je weten of er een leuk feest is tijdens jouw verblijf in Napels? Neem dan een kijkje op de website van Lanficio 25.
Piazza Enrico de Nicola, 46
Meer tips nodig voor jouw trip naar Napels? Zie onderstaande artikelen
Wanneer je voor een stedentrip naar Napels gaat, is het handig om meer te weten over hoe het openbaar vervoer in elkaar zit. De stad beschikt namelijk over een uitgebreid netwerk van bussen, metro’s en treinen, waarmee je je gemakkelijk door Napels en omgeving kunt verplaatsen.
In dit artikel breng ik het openbaar vervoer van Napels op een overzichtelijke manier in beeld. Voor informatie over reizen vanaf de luchthaven naar het centrum en omgeving, raadpleeg dan het artikel Van Napels Airport naar het centrum en omgeving.
Het grootste deel van het netwerk aan openbaar vervoer in de stad, is onderdeel van de Azienda Napoletana Mobilità (ANM). Zowel bussen als verschillende metrolijnen vallen onder het beheer van deze maatschappij. Voor de diensten van ANM bestaan er verschillende kaartjes die verderop in het artikel in beeld worden gebracht. Allereerst zal ik de verschillende lijnen benoemen die onder het beheer van de ANM vallen.
Metrolijn 1
Onder het centraal station van Napels, Piazza Garibaldi, vind je het beginpunt van metrolijn 1, onderdeel van Azienda Napoletana Mobilità (ANM). Deze lijn loopt van Garibaldi tot Piscinola en kun je het beste gebruik van maken wanneer je in de buurt van het historisch centrum moet zijn. Op deze lijn vind je onder andere de beroemde metrohalte Toledo, waarvan het station is uitgeroepen tot een van de mooiste van Europa.
Station Toledo
Metrolijn 6
Jouw Local in Napels 2024
Metrolijn 6 verbindt de wijken Mergellina en Fuorigrotta met het centrum. Het traject telde voorheen vier stations: Mostra, Augusto, Lala en Mergellina. De afgelopen elf jaar is er gewerkt aan de uitbreiding van deze lijn, waarbij vier nieuwe haltes zijn toegevoegd: Arco Mirelli, San Pasquale, Chiaia en Municipio. Na een lange sluiting is de metrolijn in juli 2024 opnieuw in gebruik genomen.
Funicolare
Om de hoger gelegen delen van de stad met het centrum te kunnen verbinden, is er de funicolare – kabeltrein – aangelegd. De funicolare heeft in totaal 4 verschillende lijnen die allemaal onderdeel vormen van de ANM.
#1 Funicolare Centrale
De beginhalte van de Funicolare Centrale bevindt zich in het centrum van de stad. Bij halte Augusteo, gelegen op een pleintje aan de hoofdstraat Via Toledo, vertrekt iedere 10 minuten een trein. De lijn heeft slechts 4 haltes, met als eindpunt Piazza Fuga in de hoger gelegen wijk Vomero.
#2 Funicolare di Chiaia
Deze lijn verbindt de chique wijk Chiaia met het hoger gelegen Vomero. De Funicolare di Chiaia was de eerste van de 4 lijnen in de stad die in gebruik werd genomen, om precies te zijn op 15 oktober 1889. In Chiaia kun je opstappen bij de halte Parco Margherita om binnen enkele minuten uit te stappen bij de eindhalte Cimarosa. Vanaf hier wandel je zo de gezellige wijk Vomero binnen.
#3 Funicolare di Montesanto
Ook deze lijn brengt je vanuit het centrum naar de hoger gelegen wijk Vomero. Iedere tien minuten vertrekt er een kabeltrein vanaf Montesanto naar de eindhalte Morghen. Deze verbinding is ideaal wanneer je bijvoorbeeld een bezoek wilt brengen aan het Castel Sant’Elmo of wilt genieten van het schitterende uitzicht over de stad vanaf het Belvedere San Martino.
Het station van Montesanto
#4 Funicolare di Mergellina
In de omgeving van de vissershaven Mergellina vind je een andere lijn van de funicolare. In tegenstelling tot de andere lijnen, is deze verbinding bedoeld om de elegante wijken op de Posillipo heuvel te verbinden met het stadscentrum. Tijdens de rit vanaf de beginhalte Mergellina naar de eindhalte Manzoni, kun je genieten van een schitterend uitzicht over de stad.
Bussen
Er zijn een groot aantal bussen die de hele stad doorkruisen. De busverbindingen zijn, net als bovengenoemde lijnen, onderdeel van de ANM. De Alibus, de bus die vertrekt vanaf de luchthaven,behoort ook tot dit netwerk.
De Alibus
Voor alle buslijnen en actuele vertrektijden, neem dan een kijkje op de website van de Azienda Napoletana Mobilità.
Kaartjes ANM
Om gebruik te maken van bovengenoemde verbindingen, zijn er verschillende kaartjes die je aan kunt schaffen. Voor de actuele tarieven kun je het beste de website van ANM raadplegen.
Voor een rit met de Alibus, is er een apart kaartje nodig. Deze kun je in de bus zelf kopen of van te voren online op de website van de luchthaven.
Wanneer je van plan bent om tijdens je reis meerdere vervoersmiddelen te gebruiken – zowel binnen als buiten de stad, of misschien zelfs buiten de provincie – schaf dan een TIC-kaartje (Ticket Integrato Campania) aan. Met dit kaartje kun je gebruik maken van alle openbaarvervoerbedrijven in de regio Campania en deze met elkaar combineren. Er bestaan verschillende TIC-tickets, dus laat je voor aankoop hiervan, adviseren welke voor jou het handigst is.
Verkooppunten
Kaartjes zijn te koop in de bus zelf, bij het metrostation aan het loket of uit de automaat en bij andere officiële verkooppunten, zoals de meeste tabakszaken (Tabaccheria, te herkennen aan de grote witte ‘T’ aan de gevel).
Metrolijn 2
Vanaf Piazza Garibaldi kun je ook gebruik maken van metrolijn 2. Deze is lijn is onderdeel van Trenitalia en heb je dus een ander kaartje nodig dan voor eerder genoemde lijnen.
Station Garibaldi
Deze trein maakt stops op verschillende plekken in het centrum en heeft als eindpunt Pozzuoli. Zo kun je van deze lijn handig gebruik maken om naar het Stadio Diego Armando Maradona te gaan voor een wedstrijd van de voetbalclub Napoli. Je stapt uit bij de halte Campi Flegrei en loopt binnen enkele minuten naar het stadion.
Circumvesuviana
Hoewel de beginhalte van deze lijn bij Porta Nolana ligt, kun je ook bij Piazza Garibaldi (onder centraal station) op de Circumvesuviana stappen. Deze lijn verbindt een groot gebied rondom de stad en heeft dan ook meerdere treinen met verschillende bestemmingen. Zo kun je van deze verbinding gebruik maken om een bezoek te brengen aan Ercolano en Pompei, maar ook om de beroemde plaats Sorrento te bereiken.
De Circumvesuviana vertrekt iedere dertig minuten en brengt je in een uur en vijftien minuten naar Sorrento.
Cumana
De Cumana is de lijn die het centrum van Napels verbindt met de Campi Flegrei. De trein vertrekt vanaf het station Montesanto, in het centrum van de stad, en gaat langs de verschillende plaatsen langs de kust, inclusief de stad Pozzuoli. De eindhalte is Torregaveta, in de frazione Bacoli. Ook kun je deze lijn gebruiken wanneer je een voetbalwedstrijd van Napoli bij wilt wonen, door uit te stappen bij de halte Mostra.
Torregaveta
Circumflegrea
Vanaf het station Montesanto vertrekt ook de Circumflegrea, die eveneens als eindhalte Torregaveta heeft. De route van de Circumflegrea is echter langer, omdat met deze lijn de dorpjes in het binnenland van de Campi Flegrei met de stad zijn verbonden. Via een route binnendoor, met 15 haltes, eindigt de verbinding bij Torregaveta langs de kust.
Voor zowel de Cumana als de Circumflegrea heb je een kaartje van de maatschappij EAV nodig.
Treinen
Vanaf het centraal station van Napels kun je op de trein stappen om andere plekken in de regio te bezoeken. Zo zit je binnen 40 minuten in Salerno, gelegen aan het begin van de Amalfikust, of bereik je gemakkelijk Caserta voor een bezoek aan het koninklijk paleis.
Er zijn verschillende treinen, met verschillende tarieven. Voor de ene trein is het verplicht om het kaartje van te voren af te stempelen bij een apparaat op het perron, voor de andere trein is dit overbodig. In dit artikel geef ik meer uitleg over de verschillende treinen en bijbehorende tarieven.
Ook kun je de website van Trenitalia raadplegen voor actuele vertrektijden en prijzen.
Ferry
Vanuit de haven, bij zowel Molo Beverello als Calata Porta di Massa, vertrekken er dagelijks ferry’s met verschillende bestemmingen. Zo zijn er verschillende maatschappijen die richting de eilanden Capri, Ischia en Procida vertrekken. Ook zijn er veerboten om in Sorrento te komen, een snellere optie dan met de Circumvesuviana. In Sorrento is het mogelijk om eventueel over te stappen op een ferry richting de Amalfikust.
Tip: Campania Artecard
Ben jij van plan om tijdens jouw verblijf in Napels ook een aantal musea te bezoeken, dan is de Campania Artecard een goed idee. Met deze kaart kun je drie dagen lang onbeperkt gebruik maken van het openbaar vervoer dat valt onder Unico Campania. De Campania Artecard kun je ook aanschaffen in combinatie met een handige app voor tips, tours en kortingen in Napels: The Naples Pass.
Reisgids Napels
In de digitale reisgids Jouw Local in Napelsontdek je de stad als een echte insider. Met mijn persoonlijke tips, uitgestippelde wandelroutes en bijzondere verhalen leer je Napels écht kennen. Of je nu wilt genieten van een ontspannen stedentrip of een avontuurlijk weekend, deze gids biedt je alles wat je nodig hebt. Van heerlijke eettips tot unieke verhalen en praktische informatie, je zult Napels beleven als nooit tevoren.
Meer tips nodig voor jouw trip naar Napels? Zie onderstaande artikelen:
Wanneer het over Napels gaat, kom je al vrij snel op het kenmerkende icoon dat het landschap in de wijde omgeving domineert: de Vesuvius. Deze vulkaan, aan de rand van Napels, is wereldberoemd door de uitbarsting in 79 na Christus waarbij steden als Pompeii en Herculaneum (Ercolano) werden verwoest. Hoewel de Vesuvius nog steeds een stil gevaar vormt, staat een bezoek aan de krater bij veel toeristen hoog op hun lijstje.
Wat deze vulkaan precies voor Napels betekent en hoe je deze het beste kunt bezoeken, breng ik voor jou in beeld.
De Vesuvius
De Vesuvius is gelegen ten zuidoosten van Napels in het Parco Nazionale del Vesuvio, dat sinds 1995 een beschermd gebied is. Met een hoogte van 1281 meter, bevindt de vulkaan zich in een caldera van een oudere vulkaan, het huidige Monte Somma. De beroemde uitbarsting van 79 had niet alleen gevolgen voor de wijde omgeving, ook de vulkaan zelf onderging wat veranderingen. De uitbarsting veroorzaakte namelijk de instorting van de zuidelijk kant van Monte Somma, waarmee uiteindelijk de huidige top met haar krater werd gevormd.
Uitzicht over de stad Napels met op de achtergrond de Vesuvius
Vanwege zijn geschiedenis en het aantal uitbarstingen, is de Vesuvius zeer interessant en was hij bovendien de eerste vulkaan die systematisch werd bestudeerd. De laatste uitbarsting vond plaats in 1944, waarna er geen nieuwe meer hebben plaatsgevonden. De Vesuvius wordt nog steeds beschouwd als een actieve vulkaan, zij het in een toestand van rust.
Dat er toch nog steeds een gevaar aanwezig is, blijkt wel uit het feit dat er een noodplan is opgesteld dat voortdurend wordt bijgewerkt. Het gevaar heeft er grotendeels mee te maken dat het gebied rondom de Vesuvius wordt bewoond door ruim 3 miljoen mensen en hiermee het dichtstbevolkte vulkanische gebied ter wereld vormt. De vulkaan wordt daarom goed in de gaten gehouden en proberen autoriteiten het aantal inwoners in de gevarenzone te verminderen.
Kinderen van de Vesuvius
Door toeristen wordt de vulkaan vaak beschouwd als iets angstaanjagends en is het voor hen dan ook moeilijk om te begrijpen waarom mensen ervoor kiezen om hun leven op te bouwen met deze constante dreiging op de achtergrond. Wat mensen nog het meest verbaast, is dat er van deze angst vrijwel niets te merken is wanneer ze in de stad zijn en het bijna ongegrond lijkt. Sterker nog: de Vesuvius is voor Napolitanen juist enorm belangrijk en noemen inwoners van Napels en omgeving zich vol trots ‘i figli del Vesuvio’, de kinderen van de Vesuvius.
Symbool
Het is duidelijk dat Napels een bijzondere band heeft met de Vesuvius. De vulkaan wordt namelijk gezien als een symbool dat, net als andere grote Napolitaanse iconen zoals Totò, Eduardo de Filippo en Massimo Troisi, onlosmakelijk met de stad is verbonden. Daarnaast vormt hij voor velen een bron van inspiratie en wordt de Vesuvius bezongen in nummers, wordt er over hem gesproken in gedichten en zijn de bekende contouren terug te vinden in schilderijen en op de vele souvenirs die je in de stad kunt kopen.
Inwoners van de stad zijn zich wel degelijk bewust van het aanwezige gevaar, maar daar wordt liever niet aan gedacht. Wanneer je mensen in de omgeving vraagt naar hun mening over de Vesuvius, krijg je vaak een antwoord waar met liefde over deze vulkaan wordt gesproken. De Vesuvius staat voor ‘thuis’, een symbool waar ze een grote verbondenheid mee voelen en melancholisch worden bij de gedachten aan zijn vormen alleen al. Ze ervaren dan ook een gemis wanneer zijn karakteristieke vormen niet in de nabije omgeving te aanschouwen zijn omdat het betekent dat ze zich ver van hun geliefde Napels bevinden.
Vruchtbare grond
Ook bewoners in de dorpen aan de voet van de vulkaan, geven er de voorkeur aan om haar aanwezigheid te beschouwen als iets positiefs.
De Vesuvius is namelijk niet alleen belangrijk als kenmerkend symbool voor de stad en omgeving, ook om praktische redenen zijn mensen dankbaar voor zijn bestaan. De grond rondom de vulkaan is namelijk enorm vruchtbaar en levert producten op van hoogstaande en unieke kwaliteit. Het gebied is dan ook bekend om de Lacryma Christi wijn waarvan de druiven groeien op de hellingen van de Vesuvius. Ook de pomodorino del piennolo del Vesuvio is hier een voorbeeld van. Deze tomatensoort wordt uitsluitend op de hellingen van de Vesuvius geteeld en werd in 2009 het beschermde DOP-keurmerk toegekend.
Lacryma Christi del Vesuviuo
De vulkaan zorgt er dus voor dat er in het gebied volop groenten en fruit kan groeien en hiermee vele monden gevoed kunnen worden. Een goede reden om juist dankbaar te zijn en even te vergeten dat de vulkaan ook in staat is om dit alles te verwoesten.
Vesuvius bezoeken
Een stedentrip Napels wordt vaak gecombineerd met een bezoek aan Ercolano of Pompeii. Beide steden zijn vanuit Napels prima te bereiken met de Circumvesuviana die vertrekt vanaf Piazza Garibaldi, onder het centraal station.
De opgravingen in beide steden geven een goede indruk van hoe verwoestend de uitbarsting van de Vesuvius is geweest. Vanuit zowel Pompeii als Ercolano, schitteren haar kenmerkende omlijningen voortdurend op de achtergrond en kan het bijna niet anders dan dat je nieuwsgierigheid wordt gewekt. Haar constante aanwezigheid zorgt voor een bepaalde aantrekkingskracht waardoor je, ondanks het gevaar, de situatie van dichtbij wilt bekijken.
Pompeii met de Vesuvius op de achtergrond
Vanuit zowel Pompeii als Ercolano vertrekken er in de buurt van de opgravingen bussen naar de ingang van het park. Deze dienst wordt aangeboden door verschillende maatschappijen met een prijs van rond de €22- voor een retour, inclusief toegang tot het park.
Ook met de auto is de Vesuvius te bereiken, die je vervolgens voor €6,- kwijt kunt op de bijbehorende parkeerplaats (reserveer een plek online viaParcheggio Vesuvio). Vanaf hier gaat er een shuttle naar het loket waar je voor een paar euro per persoon gebruik van kunt maken. Aangezien het pad van de parkeerplaats naar de ingang bergopwaarts gaat, is het nemen van de shuttle dan ook aan te raden.
Let op: tickets zijn enkel online verkrijgbaar. Er is geen loket meer aanwezig voor de kaartverkoop. Koop vooraf een toegangsbewijs om vervolgens de route te volgen naar de krater die eindigt bij de Gran Cono. Dit kan onder andere via Viva ticket.
De krater van de Vesuvius – Photo credit Mark van Dijk
De route naar de top is zo’n vier kilometer (heen en terug) en prima te doen voor zowel jong als oud. Onderweg kun je genieten van de meest schitterende panorama’s en heb je vanaf de krater een fantastisch uitzicht over de Golf van Napels.
Zonder twijfel is een bezoek aan de Vesuvius een onvergetelijke ervaring waarmee je een compleet beeld kunt krijgen van de situatie. Wellicht zorgt het er ook voor dat je meer inzicht krijgt in de verbondenheid die de Napolitanen met deze vulkaan voelen wanneer ze met trots zeggen ‘kinderen van de Vesuvius’ te zijn.
Activiteiten rondom de Vesuvius
Naast een bezoek aan de krater zijn er andere activiteiten die je rondom de Vesuvius kunt doen. Je kunt onder andere een bezoek brengen aan een wijnboerderij voor een wijnproeverij aan de voet van de vulkaan. Ben je liever sportief bezig, hijs jezelf dan in het zadel voor een paardrijtocht op de flanken van de Vesuvius.
Tijdens een stedentrip Napels heeft de stad genoeg te bieden om je dagen mee te vullen. Wanneer je langer de tijd hebt en nieuwsgierig bent naar de omgeving buiten de stad, ga dan richting de Campi Flegrei, een gebied met vulkanische activiteit ten westen van de stad Napels, gelegen in de Golf van Pozzuoli. Onder dit gebied vallen verschillende gemeenten waaronder Napoli, Pozzuoli, Quarto, Giugliano in Campania, Bacoli en Monte di Procida.
Niet alleen geologisch maar ook historisch gezien is de Campi Flegrei bijzonder interessant. De Grieken streken in dit gebied neer om de eerste kolonie op het Italiaanse vasteland te stichten: Cuma. Vanuit Cuma trokken zij vervolgens verder om Neapolis (nieuwe stad) te stichtten, het huidige Napels. Door de aanwezigheid van de vele natuurlijke warmwaterbronnen die door vulkanische activiteit zijn ontstaan, was de Campi Flegrei in de Romeinse tijd een geliefd vakantieoord. De aanwezigheid van de Grieken en Romeinen heeft ervoor gezorgd dat de Campi Flegrei is gevuld met archeologische schatten die je als liefhebber zeker gezien wilt hebben.
Hoe je vanuit Napels het makkelijkst de Campi Flegrei bereikt en wat je hier kunt zien en doen, zet ik in dit artikel op een rij.
De Campi Flegrei
Brandende velden
Campi Flegrei betekent ‘brandende velden, een verwijzing naar de vulkanische activiteit in dit gebied. De Campi Flegrei wordt gezien als een grote caldera (een vulkaan waarvan de top is ingezakt) en is gevuld met talloze kraters, vulkanische meren, plekken waar stoom uit de aarde komt en de geur van zwavel de lucht vult. De bekendste vulkaan is de Solfatara, omgeven door ruige landschappen, borrelend modder en Napolitaanse tuf. Voorheen was het mogelijk om de vulkaan te bezoeken, momenteel is deze voor het publiek gesloten en kun je er enkel van bovenaf een blik op werpen. Monte Nuovo (foto) ontstond na een uitbarsting tussen september en oktober 1538 en mag zich de jongste vulkaan van het gebied noemen.
De aanwezigheid van de Grieken en de Romeinen heeft ervoor gezorgd dat er in het gebied tal van interessante overblijfselen te vinden zijn. Het Parco Archeologico dei Campi Flegrei omvat meerdere archeologische sites in dit gebied waar je met een combi-ticket verspreid over meerdere dagen een bezoek aan kunt brengen. Het kaartje Circuito flegreo heeft een geldigheid van drie dagen en je kunt hiermee vier sites bezoeken die onder het archeologische park vallen. Op de website van het park kun je zien welke plekken je met het kaartje kunt bezoeken en de bijbehorende tarieven.
Parco archeologico di Cuma
In het Parco Archeologico di Cuma zijn een aantal archeologische resten te bewonderen, maar de belangrijkste bezienswaardigheid is de grot van de Sibylle (in de klassieke oudheid waren de Sibylles maagdelijke prinsessen die geïnspireerd door een godheid de toekomst voorspelden). De grot vormt de plek waar Aeneas heen gaat om raad te vragen over zijn reis. De Sibylle van Cumae voorspelt een aantal gebeurtenissen die hem te wachten staan en geeft hem vervolgens instructies hoe hij toegang tot de onderwereld kan krijgen.
De ruimte die wordt aangeduid als de grot van de Sibylle, kun je voor een paar euro bezoeken. Het bestaat uit een lange, rechte gang van honderdeenendertig meter lang met aan het einde het heiligdom waar de Sibylle haar orakels zou hebben gegeven.
Het Castello di Baia werd in 1495 op een strategische locatie werd gebouwd. Hoogstwaarschijnlijk stond op deze plek voorheen de villa van Julius Caesar. Je kijkt uit over de Golf van Pozzuoli en de eilanden Ischia, Procida en Capri, wat voor een spectaculair uitzicht zorgt. Tegenwoordig is het kasteel het archeologisch museum van de Campi Flegrei waar je je kunt vergapen aan waardevolle archeologische vondsten uit te de omgeving.
Het museum bestaat uit verschillende secties waar diverse periodes van het gebied onder de aandacht worden gebracht. Van de tijd vóórdat de Grieken hier voet aan wal zetten om de eerste kolonie te op het vasteland te stichten tot marmeren sculpturen uit de Romeinse tijd waarbij je ook een indruk krijgt van de stad Pozzuoli in die periode. Het museum heeft ontelbare archeologische schatten waar het hart van een liefhebber ongetwijfeld een sprongetje van zal maken.
Het Parco archeologico delle terme di Baia zijn de overblijfselen van een thermencomplex dat in opdracht van de eerste Romeinse keizer werd aangelegd. Het is de bijzondere combinatie van heilzaam water in de baden en het magische panorama dat er voor heeft gezorgd dat de rijkste en bekendste personen uit de Romeinse tijd naar Baia kwamen.
Tegenwoordig is van het ooit imposante complex nog maar een gedeelte zichtbaar. Door bradyseïsme, waarbij delen van het aardoppervlak langzaam dalen of stijgen, is een groot deel van de gebouwen in zee verdwenen. Alleen de bouwwerken die op het heuvelachtige deel zijn opgetrokken geven een indruk van de rijkdom en pracht die er in deze baai aanwezig was. De belangrijkste bouwwerken van het park zijn de Tempel van Diana, de Tempel van Mercurius en de Tempel van Venus. De benaming van deze gebouwen doen anders vermoeden, maar het zijn in werkelijkheid het geen echte heiligdommen maar ronde thermenruimten voorzien van koepelplafonds.
Om een deel van de verzonken stad Baia te bekijken, kun je een duik- of snorkelexcursie boeken. Wanneer je liever droog blijft, kun je aan boord stappen van een boot met een glazen bodem. Tijdens de boottocht glijden de indrukwekkende overblijfselen onder je voeten door. Je vindt meer informatie over Baia op de website van het Parco Sommerso Baia.
Midden in de havenstad Pozzuoli vind je het Anfiteatro Flavio, het Flavisch amfitheater. Het theater werd in de eerste eeuw na Christus gebouwd en is het op twee na grootste amfitheater van Italië, na het Colosseum in Rome en het amfitheater van Capua. Het bouwwerk werd ontworpen door dezelfde architecten die het Colosseum ontwierpen, dat kort daarvoor in gebruik was genomen.
De arena van het Anfiteatro Flavio vormde het toneel waarop christenen voor de wilde beesten werden gegooid en vochten voor hun leven. Ook de latere beschermheilige van Napels, San Gennaro, werd op deze plek voor de leeuwen geworden. Het gevecht kreeg echter een wonderlijke wending. In plaats van zich op hun slachtoffer te werpen en deze aan stukken te scheuren, knielden de beesten voor de voeten van de veroordeelde. Dit wonder betekende niet dat het leven van bisschop Gennaro was gered. Hij werd uiteindelijk bij de Solfatara onthoofd.
Het theater heeft door de eeuwen heen heel wat te verduren gehad, van vulkaanuitbarstingen tot plunderingen waarbij kostbare materialen werden meegenomen. Delen van het gebouw zijn verloren gegaan maar door opgravingen is er toch heel wat aan het licht gekomen waardoor men een goed beeld kan schetsen van de oorspronkelijke omvang en uiterlijk van het theater. Tijdens een bezoek krijg je een goede indruk van dit historische bouwwerk en kun je bijzondere details waarnemen die stille getuigen vormen van de taferelen die zich hier hebben afgespeeld.
Tempio di Serapide
De Tempio di Serapide ligt eveneens midden in Pozzuoli en vormt een van de belangrijkste archeologische vondsten van stad. Deze overblijfselen worden ten onrechte een tempel genoemd, het was namelijk een Macellum, een Romeinse marktplaats. Toen onderzoekers tijdens opgravingen een beeld van de Egyptische god Serapis vonden, trok men de conclusie dat het een tempel was, gewijd aan deze god. Later werd vastgesteld dat de ruimte diende voor de openbare markt waar met name vis werd verkocht. Het marktplein werd tussen de eerste en tweede eeuw na Christus gebouwd. De overblijfselen die vandaag de dag nog zichtbaar zien, geven een goed beeld van het bradyseïsme waar dit gebied mee te maken heeft. De resten hebben lange tijd onder water gestaan. Dit gegeven wordt bevestigd door de de zuilen die zijn bezaaid met kleine gaatjes die hier door weekdieren in zijn gegraven.
Rione Terra
Rione Terra is het gedeelte van Pozzuoli dat in de tweede eeuw voor Christus als eerste werd bewoond. In 1970 moesten de ruim zesduizend inwoners Rione Terra verlaten in verband met instortingsgevaar en de voortdurende stijging van het aardoppervlak (bradyseïsme) als gevolg van de vulkanische activiteit. Het gebied was ruim vijftig jaar onbewoond maar na verschillende restauratiewerkzaamheden is het tegenwoordig weer toegankelijk voor het publiek. Onder begeleiding van een gids kun je voor een paar euro een boeiende reis door de geschiedenis maken.
Piscina Mirabilis
In Bacoli breng je een bezoek aan een volledig uit tufsteen gegraven watertank, Piscina Mirabilis. Het is de grootste cisterna (watertank) ooit die door de Romeinen werd gebouwd en heeft als bijnaam La Cattedrale dell’acqua, de waterkathedraal. Deze watertank was bedoeld om bemanningsleden van aanmerende schepen in de nabijgelegen haven van Miseno van water te kunnen voorzien. Het waterbekken was vijftien meter hoog, zeventig meter lang, vijfentwintig meter breed en had een capaciteit om twaalfduizend kubieke meter water op te vangen. Het plafond wordt ondersteund door achtenveertig kruisvormige pilaren, gerangschikt in vier rijen van twaalf. De watertank werd gevuld met water dat afkomstig uit Serino (provincie Avellino). Met behulp van een aquaduct maakte het water een reis van ruim honderd kilometer en kwam via Napels in de watertank in de Campi Flegrei terecht.
Piscina Mirabilis is geopend voor publiek en te bezoeken met of zonder gids. Het is verplicht om vooraf te reserveren.
De Campi Flegrei heeft verschillende kratermeren. Niet ver van Cuma ligt het Lago d’Averno, een meer dat in een uitgebrande krater ligt. De naam Avernus is afgeleid van een Grieks woord dat ‘zonder vogels’ betekent. Er werd namelijk verteld dat door gassen die afkomstig waren uit het meer, vogels die erover heen vlogen dood neer vielen. Daarnaast namen zowel de Grieken als later de Romeinen aan dat dit meer de ingang naar het hiernamaals was. Dit is dan ook de plek waar Aeneas begint aan zijn afdaling naar de onderwereld, op zoek naar zijn overleden vader Anchises.
Andere meren in het gebied zijn het Lago di Lucrino, Lago Miseno en het Lago del Fusaro met het beeldige La Casina Vanvitelliana, het jachthuis van de Bourbons.
Vanuit het centrum van Napels kun je de Campi Flegrei op verschillende manieren bereiken. Je kunt de Cumana nemen, een treinverbinding die het centrum van Napels met de Campi Flegrei verbindt. De trein vertrekt vanaf het station Montesanto en stopt in verschillende plaatsen aan de kust. De eindhalte van de Cumana is Torregaveta.
De Circumflegrea vertrekt eveneens vanaf station Montesanto in Napels. De route die de Circumflegrea aflegt is langer dan die van de Cumana omdat deze lijn de plaatsen in het binnenland van de Campi Flegrei verbindt. De route heeft vijftien haltes met als laatste stop Torregaveta.
Een andere optie is om gebruik te maken van metrolijn 2 van Trenitalia. Deze trein maakt stops op verschillende plekken in het centrum en heeft als eindpunt Pozzuoli.
Hoewel Italië op slechts een paar uur vliegen van Nederland ligt, zijn er een aantal zaken die hier net iets anders zijn dan wij gewend zijn. Ik zet een aantal van deze typische en opvallende zaken voor jou op een rijtje.
Vraag na een aankoop om de bon
In Italië ben je verplicht om na je een aankoop een bon te ontvangen. Of dit nu gaat om een boek, kleding of een kop koffie: je moet altijd een bonnetje krijgen. Krijg je deze niet, vraag er dan naar en gooi deze niet direct weg. Je moet namelijk altijd je kassabon kunnen tonen wanneer hier naar gevraagd wordt door de Guardia di Finanza. Zo’n controle kan plaatsvinden wanneer je bijvoorbeeld net een winkel uitstapt.
Vraag altijd de bon
Hapjes bij de borrel
Ga je zitten voor een aperitief, dan krijg je er vrijwel altijd een bord met hapjes bij. Deze horen erbij en daar wordt niets extra’s voor in rekening gebracht. Het komt echter ook wel eens voor dat je enkel een bakje nootjes of chips krijgt, dit verschilt namelijk per bar.
Een bord vol hapjes bij je drankje
Handgebaren
Italianen en handgebaren zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Ook in het zuiden van het land hebben ze er een handje van en vormen de gesti napoletani, Napolitaanse handgebaren, een intrigerend en expressief aspect van de cultuur. Deze handgebaren worden vaak gebruikt door de lokale bevolking om hun woorden en emoties te versterken tijdens gesprekken. Ze zijn diep geworteld in de geschiedenis en de tradities van Napels en worden beschouwd als een belangrijk onderdeel van de Napolitaanse identiteit.
Ben je benieuwd naar de verschillende handgebaren en waar en wanneer je deze kunt gebruiken? Sluit dan aan bij de Workshop Napolitaanse handgebaren. Tijdens deze uniek workshop laat local Valeria jou kennismaken met de lokale cultuur aan de hand van Napolitaanse gebaren. Geboren en opgegroeid in de nauwe steegjes van deQuartieri Spagnoli is praten aan de hand van Napolitaanse gebaren haar tweede natuur. In Napels is deze vorm van communiceren uitgegroeid tot een ware kunst waarbij de Napolitanen niet alleen hun handen maar vrijwel het hele lichaam gebruiken om zich zo goed mogelijk uit te kunnen drukken.
Buskaartjes niet altijd in de bus te koop
Wil je in de regio Campania gebruik maken van het openbaar vervoer en dan met name de Sita-bussen, koop je kaartje dan van tevoren bij een tabaccheria, te herkennen aan een grote T. Het is namelijk niet mogelijk om je kaartje bij de buschauffeur te kopen, iets wat vooral met toeristen nogal eens lastige situaties oplevert. Zorg er dus voor dat je in bezit bent van een kaartje, dit bespaart een hoop frustratie en wachttijd.
Coperto
Wil je koffie drinken in de bar, dan kost het je minder wanneer je deze drinkt terwijl je aan de bar staat. Kost een espresso meestal zo’n €0,90 cent, dan kan dan bijna €0,50 cent hoger uitvallen wanneer je besluit om erbij te gaan zitten. Controleer dus goed de menukaart, daar staan de ‘zit’-prijzen op. Deze kosten vallen onder de ‘coperto’, iets wat bij bijna alle restaurants en bars in rekening wordt gebracht voor de verleende service. Bij restaurants ligt de hoogte van de coperto meestal tussen de 1 en 3 euro per persoon en staat op de menukaart aangegeven.
Nat haar is not done en slecht voor de cervicale
Besluit jij om met je handdoekdroge haar naar buiten te gaan, kijk dan niet vreemd op wanneer je hier op aangesproken wordt of wordt nagestaard. In Italië is dit namelijk not done. Volgens Italianen kun je hier namelijk hartstikke ziek van worden en wordt er vaak gesproken over de cervicale. Dit is een pijn in de nek die uitstraalt naar de schouders, armen en ook hoofd. Je kunt gegarandeerd rekenen op afkeurende blikken wanneer je zonder je haar te föhnen de deur uitgaat.
Zebrapaden zijn er voor de sier
De strepen van een zebrapad zijn in Italië minder ‘heilig’ dan in Nederland. Ga er niet vanuit dat de auto’s stoppen, zelfs niet wanneer je je al op het zebrapad bevindt. Vaak weigeren ze te stoppen en rijden ze met een enorme vaart om je heen. Kijk dus goed uit wanneer je oversteekt. Ook wordt het zebrapad vaak aangezien voor een parkeerplaats.
Het zebrapad is in Italië een prima parkeerplek
Parkeren en ZTL
Ben je met de auto op vakantie of huur je er eentje tijdens je verblijf, onthoud dan de betekenis van de volgende kleuren goed.
Wit = gratis parkeren Blauw = betaald parkeren Geel = Gereserveerd voor invaliden of bewoners
Let daarnaast op de borden met ZTL, oftewel Zona Traffico Limitato. In deze gebieden is er namelijk maar beperkt verkeer toegestaan en mogen alleen vergunninghouders hier binnenrijden. Rijd je hier toch naar binnen dan kun je rekenen op een fikse boete.
Andere openingstijden
Houd er rekening mee dat de winkels tussen 13:00 en 16:00 (vaak) dicht zijn. Grote winkelketens en supermarkten zijn wel gewoon de gehele dag open maar vooral de kleinere zaakjes houden in zowel de zomer als de winter deze tijden aan. Daar staat dan wel tegenover dat ze tot laat in de avond open blijven.
Het komt ook geregeld voor dat winkels en bedrijven die op GoogleMaps staan, de openings- en sluitingstijden niet aanpassen wanneer er sprake is van een (tijdelijke) wijziging. Het kan goed zijn dat wanneer je in de vakantieperiode naar een winkel of restaurant gaat, je voor een gesloten deur staat omdat de tijden niet zijn aangepast.
We gebruiken cookies om er zeker van te zijn dat je onze website zo goed mogelijk beleeft. Als je deze website blijft gebruiken gaan we ervan uit dat je dat goed vindt.OkLees meer
