Aan de voet van de indrukwekkende Vesuvius vind je de opgravingen van de bekende steden Pompeii en Herculaneum. In de schaduw van deze beroemde vulkaan ligt echter ook de minder bekende parel Castellammare di Stabia. Hoewel deze stad misschien niet meteen op je lijstje staat, is Castellammare absoluut een uitstapje waard.
Castellammare di Stabia wordt weleens het stoere broertje van Napels genoemd. Het is dan ook een havenstad met een geschiedenis die teruggaat tot de oudheid en deelt het een diepgewortelde band met zijn grotere buur. Je vindt hier historische bezienswaardigheden die bij veel reizigers nog onontdekt zijn. Daarnaast biedt de stad prachtige uitzichten en vormen de omliggende bergen het startpunt van prachtige wandelroutes. Castellammare combineert het beste van twee werelden: cultuur en natuur, zonder de drukte van de bekendere toeristische trekpleisters. Ik heb een paar tips voor je op een rijtje gezet.
Ligging Castellammare di Stabia
Castellammare di Stabia ligt aan het begin van het Sorrentijns schiereiland, zo’n dertig kilometer ten zuidoosten van Napels. In het noorden torent de Vesuvius boven de stad uit, terwijl in het zuiden de groene bergen van de Monti Lattari oprijzen. Dankzij deze strategische ligging is Castellammare een ideale uitvalsbasis om de regio te ontdekken. De beroemde ruïnes van Pompeii en Herculaneum liggen op een steenworp afstand, en ook Napels, Sorrento en het startpunt van het Pad van de Goden in Agerola zijn eenvoudig te bereiken.
De geschiedenis van Castellammare di Stabia
Dankzij de gunstige ligging aan zee en de vruchtbare vulkanische grond was Castellammare di Stabia – het Romeinse Stabiae – ooit een bloeiende stad. Tijdens een Romeinse burgeroorlog werd de stad verwoest, maar in plaats van haar te herbouwen, ontstond er op dezelfde plek een exclusief villadorp. Rijke Romeinen lieten er imposante villa’s optrekken aan de rand van de Varano-heuvel, een locatie die bewust werd gekozen vanwege het spectaculaire uitzicht over de Golf van Napels.
In 79 na Christus kwam hier abrupt een einde aan. Net als Pompeii en Herculaneum werd Stabiae getroffen door de uitbarsting van de Vesuvius. De luxueuze villa’s en hun schatten verdwenen in een oogwenk onder het vulkanische geweld.
Eeuwen later, in de achttiende eeuw, gaf koning Karel III van Bourbon opdracht tot opgravingen in het gebied. Onder leiding van de Zwitserse ingenieur Carl Weber werden twee indrukwekkende villa’s blootgelegd: Villa San Marco en Villa Arianna. Deze Romeinse prachtstukken behoren vandaag de dag tot de belangrijkste archeologische bezienswaardigheden van Castellammare di Stabia.
Villa Arianna
Villa Arianna, de oudste villa van Stabiae, werd ontdekt tijdens de opgravingen in de achttiende eeuw. De villa is vernoemd naar de godin Ariadne, die op een muurschildering in de eetkamer is afgebeeld. Hoewel veel van de villa nog onder de grond ligt, biedt de plattegrond die ingenieur Karl Weber maakte een goed overzicht van de oorspronkelijke indeling. De opgravingen onthulden een gebied van ongeveer vijfentwintighonderd vierkante meter, inclusief het atrium, verschillende kamers, thermen en een grote sportzaal.
De opgravingen begonnen onder koning Karel III van Bourbon, die het gebied liet onderzoeken. Veel goed bewaarde objecten en fresco’s werden naar het Museo Borbonico in Portici gestuurd, maar de minder goed bewaarde schilderingen bleven vaak beschadigd op de locatie. Toch gaven de vondsten een duidelijk beeld van het luxueuze leven in de villa. De complexe indeling van de villa, met verfijnde decoraties, weerspiegelt de smaak van de Romeinse elite. Kleinere kamers tonen mythologische figuren, terwijl de grotere zalen scènes uit de Griekse mythologie weergeven, waaronder het beroemde fresco van Ariadne, die door Theseus werd verlaten.
Villa San Marco
Villa San Marco is een van de grootste villa’s in de omgeving en vernoemd naar een kapel die in de achttiende eeuw aan San Marco was gewijd. De villa beslaat ongeveer elfduizend vierkante meter, waarvan zo’n zesduizend al is opgegraven. Oorspronkelijk gebouwd rond een open atrium, werd de villa later uitgebreid met een panoramische tuin en een zwembad, omgeven door een elegante porticus met spiraalzuilen. Deze aanpassingen gaven de villa een indrukwekkende uitstraling en veranderden de indeling.
De villa werd gedeeltelijk opgegraven tijdens de Bourbon-periode (1749-1754) en opnieuw tussen 1950 en 1962. Het opgegraven deel biedt een prachtig beeld van het dagelijks Romeinse leven, met het atrium, kamers, thermale baden en fresco’s die mythologische scènes uitbeelden. De thermen, waaronder het caldarium, tepidarium en frigidarium, zijn prachtig bewerkt en geven inzicht in de luxe van de villa. De villa weerspiegelt de verfijnde smaak van de bewoners, met zowel kleine als grote fresco’s die het dagelijks leven en mythologie tot leven brachten.
De villa’s zijn nu open voor het publiek en geven een mooi beeld van de rijke geschiedenis van de stad. Het is geweldig om tussen de ruïnes te lopen, de mooie schilderingen te zien en te merken dat sommige vloeren nog originele mozaïeken hebben. Een bezoek aan deze villa’s voelt echt als een reis door de tijd. De toegang tot de villa’s is gratis.
Museo Archeologico di Stabiae Libero D’Orsi
Als je van geschiedenis houdt en benieuwd bent naar de rijkdom van Campania, is het Museo Archeologico di Stabiae Libero D’Orsi een aanrader. Het museum is gevestigd in de voormalige zomerresidentie van Karel III van Bourbon, de Reggia di Quisisana, en herbergt meer dan achtduizend objecten. Van sierlijke olielampjes en broches tot amforen en kleurrijke fresco’s, de collectie geeft een levendig beeld van het luxueuze leven in het oude Stabiae.
De collectie is het resultaat van de opgravingen die schooldirecteur Libero D’Orsi in de jaren vijftig startte. De vondsten werden eerst tentoongesteld in het Antiquarium Stabiano, maar in 2020 kreeg de collectie een nieuw thuis in de Reggia di Quisisana. Omdat het museum nog relatief onbekend is, kun je er in alle rust rondwandelen en de details van de fresco’s en andere objecten goed in je opnemen.
Het museum maakt deel uit van Grande Pompei, een initiatief dat archeologische vindplaatsen rond de Vesuvius met elkaar verbindt. Met één ticket kun je meerdere sites in de omgeving bezoeken. De Pompei Artebus is een handige shuttlebus die tussen deze locaties rijdt.
Met de funivia naar Monte Faito
Vanuit het centrum van Castellammare di Stabia kun je de kabelbaan nemen naar de top van Monte Faito. De Funivia del Faito biedt een korte, maar spectaculaire rit van acht minuten naar een hoogte van meer dan duizend meter. Al snel zweef je boven het stadscentrum en krijg je een schitterend uitzicht over de Golf van Napels, met de Vesuvius als blikvanger.
Bij aankomst op het Piazzale Funivia beginnen verschillende wandelroutes, waarvan de kortste naar een uitkijkpunt leidt. Hier geniet je van een panoramisch uitzicht over het Sorrentijns schiereiland, Punta Campanella en, op heldere dagen, de eilanden Capri, Ischia en Procida. Er zijn bars en restaurants waar je neer kunt strijken op het terras om nog langer van het uitzicht te genieten.
Op Monte Faito kun je verschillende wandelroutes verkennen. De Sentiero dell’Angelo is de populairste, maar ook de zwaarste. Deze route voert je van de top naar het Santuario di San Michele en verder naar Monte San Michele (1444 meter), het hoogste punt van de Monti Lattari. Het pad is door aardverschuivingen niet altijd goed begaanbaar, dus check voor vertrek de website van CAI Monti Lattari voor updates.
Een alternatief is om verder te wandelen naar Croce della Conocchia. Hier word je op 1387 meter hoogte beloond met een fantastisch uitzicht op de Golf van Salerno, de Amalfikust, het Sorrentijns schiereiland en de Vesuvius. Het is ongeveer anderhalf tot twee uur lopen van het Piazzale Funivia naar dit uitzichtpunt, waarna je dezelfde route terug kunt nemen.
Bereikbaarheid van Castellammare di Stabia
Vanuit Napels of Sorrento kun je gemakkelijk Castellammare di Stabia bereiken met de Circumvesuviana. Neem vanuit Napels de trein richting Sorrento en stap uit bij het station Castellammare di Stabia. Een andere halte in de stad is Via Nocera. Stap je hier uit, dan kun je een fijne wandeling door de stad maken richting de halte van de funivia. De actuele tijden en tarieven vind je op de website van de kabelbaan.
Meer tips voor Castellammare en het Sorrentijns schiereiland
De beste tips en meest bijzondere verhalen heb ik gebundeld in de digitale reisgids 100 tips voor Sorrento en omgeving. Deze gids neemt je mee op een reis langs de mooiste plekken, verborgen parels en authentieke ervaringen die je nergens anders zult vinden. Het Sorrentijns schiereiland heeft een onweerstaanbare charme. Van schilderachtige dorpjes met verborgen fresco’s tot indrukwekkende uitzichtpunten en culinaire schatten – deze gids helpt je om de regio te ontdekken zoals de locals dat doen. Daarnaast vind je een hoop extra informatie die goed van pas kan komen. Van het openbaar vervoer tot fijne accommodaties – alles om jouw reis soepel te laten verlopen.
