Voor veel mensen klinkt de Amalfikust allang niet meer onbekend in de oren. Over deze wereldberoemde kustlijn wordt veel gezegd en geschreven. Deze bestemming staat hoog op het lijstje bij vakantiegangers, maar ook onder reisbloggers is het een razend populaire bestemming. Groot gelijk, de kust biedt veel mogelijkheden voor het schieten van mooie plaatjes en biedt ook nog eens genoeg inspiratie voor het schrijven van artikelen. Wanneer je op zoek bent naar het perfecte plaatje en bijzondere verhalen, dan zit je hier dan ook helemaal goed!

De Amalfikust is echter meer dan enkel een perfect plaatje. Er zijn daarom enkele zaken die belangrijk zijn om te weten wanneer je een reis richting dit gebied organiseert.

Het is mijn doel om mensen zo goed mogelijk te informeren over de regio Campania, waaronder de Amalfikust. Omdat ik een eerlijk en goed beeld wil schetsen van het gebied, zet ik een aantal zaken over de Amalfikust op een rij waar vaak wat verwarring of onduidelijkheid over lijkt te bestaan. Zo kun je er zeker van zijn dat je met de correcte informatie op zak richting dit schitterende stukje Italië gaat!

Sorrento is niet de Amalfikust

Ik trap af met een stukje informatie dat zelfs door grote reisorganisaties wordt gedeeld maar toch echt niet waar is, namelijk dat Sorrento tot de Amalfikust behoort. Dit is dus niet het geval. De badplaats Sorrento ligt in de provincie Napels, de Amalfikust bestaat uit dertien kleine gemeentes in de provincie Salerno.

De Amalfikust begint ten zuiden van het Sorrentijns schiereiland en strekt zich uit over zo’n vijfenvijftig kilometer, van het dorp Positano in het westen tot Vietri sul Mare in het oosten. Dat betekent dus ook dat je vanuit Napels of vanaf de Vesuvius niet op de Amalfikust uitkijkt, wat echter wel vaak genoeg wordt beweerd. Je kijkt namelijk uit op de noordkant van het penisola sorrentina en dat stukje kust wordt de costiera sorrentina genoemd. De Amalfikust ligt aan de andere kant van het schiereiland en dus met geen mogelijkheid te spotten vanaf bijvoorbeeld de Vesuvius (of je doelt op de bergtoppen van de gemeente Tramonti die je vanaf hier net kunt zien, wat vaak echter niet het geval is).

Het klinkt als een onbelangrijk detail en ik kan me voorstellen dat het voor de gemiddelde vakantieganger niet heel erg interessant is. Toch vind ik het belangrijk om dit onder de aandacht te brengen, juist omdat ik me inzet om niet alleen nuttige maar ook correcte informatie te delen voor mensen die interesse hebben in de regio Campania. Door onjuiste informatie zonder research over te nemen, doe je – naar mijn mening – de lezer tekort. 

Smalle wegen, veel bochten en ander rijgedrag

De plaatsen aan de Amalfikust zijn met elkaar verbonden middels de Strada Statale 163, een route waar veel over is geschreven. Toch kan ik niet vaak genoeg benadrukken dat, hoe sprookjesachtig deze route langs de kust ook mag lijken, je rekening dient te houden met een aantal zaken.

Wanneer je zelf achter het stuur wilt kruipen, is het belangrijk om te weten dat het gaat om een weg die uit een enkele rijstrook bestaat, vele (scherpe) bochten kent en op sommige stukken aanzienlijk smal is. Het vergt enige concentratie om je door de bochten te manoeuvreren en kan het goed zijn dat je zo nu en dan voor een tegenligger stil moet staan, aan de kant moet gaan of een stuk achteruit moet.

Of je nu met de auto gaat of een Vespa huurt, is het goed om in gedachten te houden dat locals aan de kust het niet zo nauw nemen met de regels. Mensen die dagelijks deze route afleggen kennen de weg als hun broekzak en rijden daarom een stuk zelfverzekerder dan de gemiddelde vakantieganger. Om die reden geven ze zo nu en dan graag wat extra gas en zoeven met hoge snelheid door de vele bochten. Als tegenligger is dat niet altijd even prettig omdat ze soms rakelings langs een ander voertuig bewegen.  

Ook moet je rekening houden dat je over de afstanden langer doet dan je zou denken. Zo is het van Salerno naar Amalfi een kleine vijfentwintig kilometer maar je doet er, door de vele bochten, dik een uur over om er te komen.

Parkeren aan de Amalfikust is een ander punt dat vaak voor stress en problemen zorgt. Het vinden van een parkeerplek is lastig en je betaalt bovendien de hoofdprijs. Ik geef mensen daarom vaak het advies om de auto te laten staan en gebruik te maken van het openbaar vervoer of een Vespa of e-bike te huren.

Camper- en caravanverbod

Wil je met de camper of caravan dit gedeelte van Campania verkennen, dan is het goed om te weten dat er op sommige plekken een camper- en caravanverbod geldt. De Strada Statale 163 is een van de zones waar dit verbod van kracht is. Na wat ik net over de kustweg heb geschreven, klinkt dit verbod ook niet meer dan logisch. De smalle bochten zijn voor de doorsnee automobilist soms al een uitdaging, laat staan wanneer je plots oog in oog komt te staan met de lokale Sita-bus en de wagen in z’n achteruit moet zetten. Met een groter voertuig en een chauffeur die geen ervaring in dit gebied heeft, zal het nog pittiger zijn om dit voor elkaar te krijgen, met verkeersopstoppingen en een hoop frustratie tot gevolg. Het is daarom enkel tussen bepaalde (nachtelijke) uren voor grotere voertuigen toegestaan om over de kustweg te rijden.

Targhe alterne – verbod op basis van kenteken

Naast het camper- en caravanverbod is er jaarlijks een verordening van kracht waar je ook als vakantieganger met een eigen of gehuurd auto rekening mee dient te houden. Hierbij bepaalt het laatste nummer van je kentekenplaat of je die dag (tussen bepaalde tijden) wel of niet de kustweg op mag. Eindigt het kenteken op een ONEVEN nummer? Dan mag je op dagen met een ONEVEN datum tussen 10:00 en 18:00 uur de kustweg NIET op. Op even dagen met een EVEN datum moeten voertuigen met als laatste nummer een EVEN getal zich aan deze regel houden.

Deze verordening is dit jaar (2024) van 1 juni tot 31 oktober van kracht. In de maanden augustus en september is deze regel dagelijks van kracht tussen 10:00 – 18:00 uur. Van 1 juni tot 31 juli en in de en oktober geldt de kenteken-regel alleen in het weekend. Met deze maatregel hoopt men de drukte en chaos die er momenteel aan de kust is enigszins terug te dringen en het voor een ieder die de kust bezoekt wat aangenamer te maken.

Heb je een reservering bij een accommodatie in een van de dorpen aan de Amalfikust? Dan mag je, ongeacht het kenteken, wel de kustweg op om bij je accommodatie te kunnen komen. Hetzelfde geldt voor de dag vertrek in het geval de datum van vertrekt niet correspondeert met het kentekennummer.

Hoogteverschillen

De beroemdste plaatsen van de Amalfikust liggen vrijwel direct aan zee. Dat is echter niet voor alle stadjes het geval. Zo ligt de gehele gemeente Tramonti niet aan zee maar in de bergen achter de badplaats Maiori en liggen plaatsen als Ravello en Scala ruim driehonderd meter boven zeeniveau. Furore, bekend om het schilderachtige fjord, spreidt zich uit over verschillende niveaus en tikt het hoogste bijna zeshonderd meter boven zeeniveau aan. Houdt dit in gedachten wanneer je een accommodatie boekt aan de Amalfikust, met name wanneer je het liefst dichtbij zee zit. Wanneer je bijvoorbeeld hoog in Furore een b&b boekt, is het ruim veertig minuten om af te dalen naar bijvoorbeeld Amalfi.

Tip: op Google Maps kun je de hoogte van de verschillende plaatsen controleren door de terreinfunctie in te schakelen.  

Betaalbaar Amalfikust

Wanneer je je volledig onder wilt dompelen in de pracht van de Amalfikust betekent dat niet dat je hiervoor de hoofdprijs hoeft te betalen. Je kunt net als de grote filmsterren genieten een verblijf in een vijfsterrenhotel in hartje Positano, maar het is zeker niet nodig om al je spaargeld in een tripje naar de Amalfikust te stoppen. Mijn tip is om juist buiten de meest bekende plaatsen een accommodatie te boeken. Zo kun je in Praiano, op een steenworp afstand van Positano, al tegen een lager tarief een hotelkamer boeken maar ook de hoger gelegen plaatsen zijn een goed alternatief. Denk aan de gemeente Agerola die zich direct boven de Amalfikust uitstrekt. Vanuit hier kun je prima op pad om de verschillende plaatsen aan de kust te verkennen en proef je bovendien ook nog eens op een mooie manier van de lokale sfeer.

Salerno is een andere prima uitvalsbasis van waaruit je de Amalfikust kunt bezoeken. De prijs voor een overnachting is in Salerno over het algemeen een stuk lager, je bereikt binnen een handomdraai de Amalfikust en daarnaast is de gezellige stad gevuld met fijne barretjes en restaurants waar je voornamelijk wordt omringd door locals.

Heel veel trappen

Het is goed om in gedachten te houden dat veel van de gemeentes aan de Amalfikust zich uitstrekken over verschillende niveaus. Deze verschillende lagen zijn via vele trappen met elkaar verbonden. Waar op sommige plekken er ook een autoweg door de verschillende niveaus slingert, is dat niet overal het geval en is de enige optie om de trap te nemen. Er zal zo nu en dan ook geklommen moeten worden wanneer je bepaalde bezienswaardigheden of plaatsen wilt bezoeken die enkel te voet bereikbaar zijn.

Wanneer je de Amalfikust optimaal wilt ervaren en je afhankelijk bent van het openbaar vervoer, is het belangrijk dat je goed ter beent bent en voorbereid bent op wat klim- en daalpartijen over vele traptreden.

Authentiek Amalfikust

De Amalfikust is wereldwijd bekend en het valt niet te ontkennen dat je hier in het hoogseizoen vaak over de hoofden kunt lopen. Vooral plaatsen als Positano en Amalfi trekken veel volk, iedereen wil deze beroemde badplaatsen met eigen ogen bekijken. Toch betekent dit niet dat het helemaal niet mogelijk is om in het hoogseizoen een authentiek stukje Amalfikust te ervaren. Waar de nauwe straatjes van Positano zijn gevuld met bezoekers, baad je in andere plaatsen aan de Amalfikust in volledige rust. Juist op die plekken leer je het ware gezicht van het gebied kennen, maak je kennis met locals, de gebruiken, tradities en hun ongekende gastvrijheid en krijg je een kijkje in hoe het leven aan de Amalfikust er daadwerkelijk uitziet. Je hoeft Positano en Amalfi zeker niet over te slaan, maar duik ook in de sfeer van de andere plaatsen. Door dit te doen zul je concluderen dat de Amalfikust meer is dan enkel op elkaar gestapelde gekleurde huizen en er, zelfs midden in het hoogseizoen, plekken zijn die de moeite waard zijn maar door de meesten mensen worden overgeslagen.

Tip: In mijn e-book 100 tips voor de Amalfikust breng ik de verborgen plekken onder de aandacht waar je de authentieke ziel van het kustgebied leert kennen.

Het openbaar vervoer aan de Amalfikust

Met het openbaar vervoer de Amalfikust verkennen is vaak een goed idee. In het hoogseizoen doe je er verstandig aan om de auto te laten staan en gebruik te maken van de bussen en boten die je naar de verschillende plaatsen aan de kust brengen. Het is handig om te weten wat je kunt verwachten wanneer je in dit gebied de auto of scooter laat staan en bent aangewezen op het openbaar vervoer. Alles wat je moet weten over het openbaar vervoer aan de Amalfikust heb ik in dit artikel op een rij gezet.

Reisgids

De beste tips en bijzondere verhalen heb ik gebundeld in de digitale reisgids 100 tips voor de Amalfikust. Hierin neem ik je mee naar de schitterende Amalfikust en deel ik mijn persoonlijke tips zodat ook jij de magie van dit gebied kunt ervaren. Van leuke adressen voor een heerlijke koffie tot verhalen waar je de ziel van de Amalfikust daadwerkelijk leert kennen. Daarnaast vind je een hoop extra informatie die goed van pas kan komen. Opties voor het openbaar vervoer, de mooiste stranden en tip ik een aantal heerlijke accommodaties.  

Meer tips voor de Amalfikust vind je in onderstaande artikelen:

• Het goud van de Amalfikust
• De Lemon Tour in Amalfi
• De mooiste stranden van de Amalfikust
• 8 dingen die je écht moet doen langs de Amalfikust
• De onbekende schat van Positano
• 5 dingen die moet weten voor een autorit langs de Amalfikust
• Reizen langs de Amalfikust met Costierasita
• Tramonti: Groene long van de Amalfikust
• Waar slapen aan de Amalfikust
• De mooiste wandelingen langs de Amalfikust
• De toren van Paolo Sandulli in Praiano
• Paardrijden hoog boven de Amalfikust
• Vier de liefde aan de Amalfikust met deze romantische tips
• Lekkernijen die je wilt proeven aan de Amalfikust
• Fietsen aan de Amalfikust met de e-bikes van Black Lemon

Het is een van de populairste wandelroutes die de regio Campania kent: il Sentiero degli Dei, oftewel het Pad van de Goden. Deze wandelroute loopt hoog boven de schilderachtige Amalfikust waarbij het pad zich een weg baant door de groene en rotsachtige omgeving. De wandeling staat bij veel toeristen hoog op het lijstje en is dan ook zonder twijfel de moeite van de inspanning waard. Routenummer 327 is veruit het meest populaire pad. Deze wandeling start op het dorpsplein Piazza Paolo Capasso in Bomerano (in de gemeente Agerola) en krijg je onderweg op ongeveer zeshonderd meter boven zeeniveau de pracht van de omgeving gepresenteerd.  De wandeling eindigt officieel in Nocelle, liefhebbers kunnen doorlopen naar Positano of over ruim vijftienhonderd treden afdalen naar het strand van Arienzo.

Nog dichter bij de goden

Hou je wel van een uitdaging en ben je niet vies van wat extra inspanning, kies dan voor de Sentiero alto degli Dei. Deze route loopt vrijwel parallel aan het ‘gewone’ Pad van de Goden, alleen op grotere hoogte. Ruim vijfhonderd meter hoger dan de eerder genoemde route 327 word je hier getrakteerd op een panorama dat misschien wel nóg mooier is. De meeste wandelaars en begeleide groepen kiezen voor het lagere pad waardoor het op deze route aanzienlijk rustiger is. Dit betekent dat je op de Sentiero alto degli Dei goed kunt proeven van de goddelijke sfeer die de Amalfikust ademt. Het is een aardige klim maar de zweetdruppels die erbij komen kijken om het hoogste punt te bereiken, zul je snel vergeten wanneer je je vergaapt aan het betoverende uitzicht dat zich aan je voeten openbaart.

De route – 329

De hoge route start eveneens op het dorpsplein in Bomerano en staat bekend als route 329. Je wandelt hier de Via Mannini in en slaat vervolgens op de Via Pendola linksaf. Aan de rechterkant van de weg verschijnt een trap waarmee de eerste klimpartij van de wandeling een feit is. De route wordt onderweg goed aangegeven met bordjes waar ook de tijden op worden vermeld en ontbreken ook ditmaal de rood met witte vlaggetjes niet.

De route gaat verder over een steil pad dat door een bosrijk gebied loopt en zo nu en dat wordt afgewisseld met wat treden. Na het verlaten van het bos kun je de gemeente Agerola ver onder je zien schitteren en verschijnt daarachter de Golf van Salerno in beeld. Het pad gaat zigzaggend omhoog, dwars door de rotsachtige omgeving waarbij het uitzicht bij elke stap alleen maar prachtiger wordt. Let hier goed op de wegbewijzering die op de stenen is aangebracht.  

Monte Tre Calli

Na de flinke klim bevind je je uiteindelijk op de Monte Tre Calli (1122 meter boven zeeniveau) waar je wordt getrakteerd op een goddelijk uitzicht waar je hart ongetwijfeld een sprongetje van maakt. Waar je aan de ene kant zicht hebt op de gemeente Agerola en het uitzicht reikt tot Punta Licosa in de Cilento, openbaart zich aan de andere kant weer een heel ander panorama. Ver onder je zijn de gestapelde huisjes van het wereldberoemde Positano goed te zien en strekt het groene heuvelachtige landschap zich uit tot Punta Campanella op het Sorrentijns schiereiland. Achter het uiterste puntje ligt het eiland Capri, te herkennen aan de faraglioni, terwijl aan de rechterkant de eilanden Ischia en Procida in zee schitteren.

Capo Muro

Vanaf Monte Tre Calli, wat zonder meer het absolute hoogtepunt is van deze wandeling, volg je de route verder naar Capo Muro. Onderweg ben je voortdurend omringd door de groene natuur en prachtige vergezichten die tot in de oneindigheid lijken te reiken. Wanneer je Capo Muro bereikt, wordt dit duidelijk aangegeven en het punt is te herkennen aan de bijzondere rotsformatie in de vorm van een paddenstoel.

Je kunt vanaf dit punt de route verder volgen tot Montepertuso boven het centrum van Positano (je blijft hiervoor routenummer 329 volgen) maar er zijn ook andere opties. Zo kun je afdalen naar het Belvedere di Paipo (voor meer informatie over dit uitkijkpunt, zie mijn artikel over Agerola) door route 329c te volgen. Je wandelt vervolgens weer terug naar Bomerano waar je de wandeling bent gestart.

Belangrijk om te weten

• Duur: zo’n 4 tot 4,5 uur
• Lengte: 8,4 kilometer
• Door aardverschuivingen en bosbranden kan het zijn dat sommige stukken niet helemaal goed begaanbaar zijn en de wegbewijzering is verdwenen. Gebruik enige vorm van navigatie en wees op deze stukken voorzichtig.
• Voor deze wandeling is een goede conditie vereist. Het eerste deel van de route bestaat aan voornamelijk steile stukken waar je een lange adem voor nodig hebt.
• Het is aan te raden om goede wandelschoenen aan te trekken. Op sommige stukken kan het door de kiezels en stenen glad zijn en is het dragen van goed schoeisel geen overbodige luxe.
• Neem voldoende water mee en wat te eten voor onderweg. 
• Met name in de zomermaanden is het aan te raden om zo vroeg mogelijk aan deze wandeling te beginnen. Een groot deel van de route is namelijk niet beschut en kunnen de temperaturen hoog oplopen. Denk daarom ook aan zonnebrandcrème en een pet of hoed om je hoofd tegen de brandende zon te beschermen.
• In dit gebied zijn er veel kuddes die worden beschermd door honden. Het kan dan ook zomaar zijn dat je oog in oog komt te staan met deze honden die vaak gigantisch zijn. De honden doen hun werk en dat is het beschermen van hun kudde. Wanneer de hond blaft, in jouw richting komt en hiermee de doorgang blokkeert, blijf dan vooral rustig. Bied de hond geen eten aan en probeer hem niet te kalmeren. De hond heeft tijd nodig om de situatie in zich op te nemen en dit kan enkele minuten duren. Maak geen plotselinge bewegingen, ga niet met een (wandel)stok zwaaien/stampen om de hond te verjagen. Wanneer de hond rustig is geworden, betekent dat hij jouw aanwezigheid heeft geaccepteerd en kun je op een rustig tempo je weg vervolgen. Wanneer het mogelijk is, probeer dit dan op een zo’n groot mogelijke afstand van de kudde te doen. Wanneer de hond je wat angstig maakt, vermijd dan oogcontact maar draai nooit je rug naar hem toe.  

Reisgids Amalfikust

De beste tips en bijzondere verhalen heb ik gebundeld in de digitale reisgids 100 tips voor de Amalfikust. Hierin neem ik je mee naar de schitterende Amalfikust en deel ik mijn persoonlijke tips zodat ook jij de magie van dit gebied kunt ervaren. Van leuke adressen voor een heerlijke koffie tot verhalen waar je de ziel van de Amalfikust daadwerkelijk leert kennen. Daarnaast vind je een hoop extra informatie die goed van pas kan komen. Opties voor het openbaar vervoer, de mooiste stranden en tip ik een aantal heerlijke accommodaties.  

De gemeente Agerola ligt op zo’n zeshonderd meter boven zeeniveau, direct boven Furore aan de Amalfikust. Deze berggemeente ligt ingeklemd tussen groene bergwanden en behoort officieel tot de provincie Napels. Hoewel de zes frazioni waar Agerola uit bestaat geografisch gezien dus niet tot de Amalfikust worden gerekend, wordt dit stukje Campania vaak in één adem met het kustgebied genoemd. In het verleden vormde Agerola onderdeel van de republiek Amalfi en voorzag de arsenalen van hout voor de bouw van schepen. Tegenwoordig wordt de gemeente als een stukje Amalfikust beschouwd aangezien in deze gemeente het startpunt ligt van de populairste wandeling in de omgeving, il Sentiero degli Dei (het Pad van de Goden).

Het toerisme in Agerola is in de afgelopen jaren flink toegenomen, al gaat het vaak om dagjesmensen. Veel toeristen trekken naar de frazione Bomerano om aan de beroemde wandeling te beginnen en laten deze groene gemeente al snel achter zich. Een enkeling besluit om hier ook een nacht (of meerdere nachten) door te brengen. Agerola is dan ook een uitstekende plek voor de vakantieganger die op zoek is naar rust, natuur en – niet geheel onbelangrijk – lekker eten. 

Wanneer je op zoek bent naar een onvervalst stukje Campania dat ook nog eens op een steenworp afstand van de Amalfikust ligt, overweeg dan een verblijf in Agerola. Ik breng graag in beeld wat deze gemeente zo aantrekkelijk maakt, wat je kunt verwachten, de bereikbaarheid, waar je aan kunt schuiven voor een goede maaltijd en waar je fijn kunt overnachten.

Specialiteiten van Agerola

Inwoners van de dorpen richtten zich in het verleden voornamelijk op de landbouw, veeteelt en zuivelproductie, iets wat tegenwoordig nog steeds gebeurt. De groene omgeving van het Lattari-gebergte bleek ideaal te zijn om het vee te laten grazen waardoor de heerlijkste zuivelproducten geproduceerd konden worden. Al snel werden deze producten enorm gewild in de wijde omgeving en staat Agerola vandaag de dag nog steeds bekend om smaakvolle kazen zoals caciocavallo, ricotta en fiordilatte die dagelijks in de zuivelfabrieken in dit gebied worden geproduceerd. Naast de zuivelproducten zijn ook de vleeswaren erg geliefd. Denk aan salami, pancetta, ham, worst, guanciale (wangspek) en capocollo (varkensnek).

Andere producten die tot de specialiteiten van Agerola worden gerekend, zijn onder andere pane biscotto, brood dat twee keer wordt gebakken. Met wat water wordt het brood zacht gemaakt en vormt met de toevoeging van wat tomaatjes, olie en tonijn een frisse zomerse salade.

Proeven van de rijke smaken die Agerola te bieden heeft kan door aan te schuiven in een van eetgelegenheden die de gemeente rijk is. Ook wanneer je bijvoorbeeld bij de salumeria een broodje met lekkers laat beleggen voor onderweg kom je in aanraking met de lokale specialiteiten aangezien alle winkels gebruikmaken van verse lokale producten.

Gastvrijheid en pure rust

Waar het rondom het centrale plein in Bomerano vaak een komen en gaan van toeristen is en ook de frazione San Lazzaro onder vakantiegangers geliefd is, zijn andere delen van de gemeente een stuk rustiger. In Agerola zijn er inmiddels veel b&b’s en vakantiehuizen te vinden, toch krioelt het hier niet van de toeristen. Gevestigd in gebouwen die verspreid tussen landerijen zijn opgetrokken, baad je hier in complete rust. De meeste accommodaties worden beheerd door inwoners van Agerola zelf, die een tweede woning tot vakantiehuis of b&b hebben omgetoverd. Met vogels die vrolijk hun lied zingen, een loeiende koe in de verte en een kudde geiten die over de weg voorbij trekt, krijg je hier een heel andere kant van Agerola te zien. Je krijgt een kijkje in het leven van deze berggemeente waar de inwoners bovendien enorm gastvrij en vriendelijk zijn.

Inmiddels zijn ze in dit gebied wel gewend aan toeristen. Ze hebben er plezier in om mensen van buitenaf goed op weg te helpen en ervoor te zorgen dat zij zich hier welkom voelen. Kijk niet vreemd op wanneer je spontaan door een vreemdeling een lift krijgt aangeboden of wanneer de accommodatie-eigenaar dagelijks huisgemaakt lekkers of producten van eigen land komt brengen. Ook in de winkeltjes zijn ze altijd in voor een praatje en geven ze je bijna altijd het gevoel alsof ze je al jaren kennen. Je wordt voorzien van een lading tips van zaken die je zeker moet zien, doen en proeven in Agerola en het is niet ongebruikelijk om een kopje koffie aangeboden te krijgen. Deze vorm van oprechte gastvrijheid en vriendelijkheid is voor de meeste Agerolesi heel normaal en zonder bijbedoelingen.

Tips voor Agerola

Wanneer je van plan om je onder te dompelen in het moois dat Agerola te bieden heeft, tip ik een aantal fijne plekken en adressen waar je kennismaakt met de onvervalste sfeer en pure smaken van deze berggemeente hoog boven de Amalfikust.

Il Sentiero degli Dei

De trekpleister van Agerola mag natuurlijk niet ontbreken bij de tips voor deze gemeente. De wandelroute il Sentiero degli Dei mag tot de populairste wandelroute van het gebied worden gerekend en is zonder meer de moeite waard. De wandeling begint in het Bomerano en eindigt in Positano, met een totale afstand van ongeveer negen kilometer. Op een hoogte van bijna zeshonderd meter boven zeeniveau kun je ver onder je verschillende dorpjes van de Amalfikust zien liggen en op heldere dagen het eiland Capri. De route bestaat uit zowel goed onderhouden paden als uit lastige, steile stukken met rotsen waar enigszins wat geklommen moet worden. Wanneer je last hebt van hoogtevrees of duizeligheid, is deze route dan ook niet aan te raden.

Punto Ristoro Sentiero degli Dei

Wanneer je naar Agerola trekt voor il Sentiero degli Dei, maak dan een stop bij Caffè degli Dei. Deze bar bevindt zich aan het begin van de wandelroute en is niet te missen. Je kunt neerstrijken op het terras om de dag te beginnen met een schuimige cappuccino en een warme cornetto of vraag naar de mogelijkheden voor een hartig ontbijt. Met eieren, pancetta en geroosterd brood kun je met een goed gevulde maag op stap. Start en eindig je de wandeling in Bomerano of verblijf je in de omgeving, dan is dit een geschikte plek om later op de dag aan te schuiven voor een smakelijke pasta of een aperitivo met borrelplank gevuld met heerlijke lokale producten.   

La Fattoria del Castello

Bij La Fattoria del Castello (Via Antonio Coppola, 84) in frazione San Lazzaro strijk je neer om een goed gevuld plankje met lokaal lekkers te bestellen. De geserveerde kazen worden bereid met koemelk die door het bedrijf zelf wordt geproduceerd en ook de andere producten komen van ondernemers uit de eigen gemeente. De smaken van de producten zijn puur en intens. Ook maak je kennis met verrassende combinaties. Zo wordt er bij de kaas een jam van pere pennate gepresenteerd, een perenjam wat een typisch product is voor Agerola. Bij de borrelplank kan een drankje niet ontbreken en heb je keuze uit diverse wijnen en ambachtelijk bereide bieren.

Pizzeria ai Galli

Waneer je trek hebt in een pizza, schuif dan aan bij Pizzeria ai Galli (Via Galli, 45) waar ze zonder twijfel de beste pizza van Agerola bakken. Bij Pizzeria ai Galli bereiden ze authentieke Napolitaanse pizza’s met dunne bodem en hoge maar luchtige rand. Op de menukaart vind je naast de klassieke varianten ook seizoenspizza’s waar enkel de omschrijving je al het water in de mond doet lopen. Het deeg wordt belegd met producten van lokale ondernemers, wat in combinatie met het perfect bereide deeg een goddelijke traktatie oplevert.

Bij locals is de pizzeria ook enorm geliefd en zit het er elke avond zo goed als vol. Het is daarom aan te raden om te reserveren.

Castello Lauritano

Op een panoramisch puntje zijn de ruïnes van het Castello Lauritano te vinden. De overblijfselen van het voormalige woonhuis van de rijke familie Lauritano zijn zelf niet te bezoeken, maar het uitkijkpunt dat zich aan de voet van het huis bevindt is de klim meer dan waard. Aan je voeten strekken zich de groene terrassen van de kust zich uit tot aan zee, is de kleurrijke haven van Amalfi vanaf hier goed te zien en is recht tegenover je het Santuario di Maria Santissima Avvocata boven Maiori te herkennen. Het groen van de omgeving dat wordt afgewisseld met witte huisjes en wordt aangetikt door de blauwe zee, maken dit tot een spectaculair uitkijkpunt dat vooral tegen zonsondergang een nóg kleurrijker plaatje oplevert.

Parco Colonia Montana

Het Parco Colonia Montana bevindt zich in de frazione San Lazzaro en is een geliefde plek bij bruidsparen voor het schieten van foto’s. In het verleden was dit gebied eigendom van generaal Avitabile die hier graag ter ontspanning kwam paardrijden. Op de ruïnes van zijn palazzo werd gedurende de fascistische periode een gebouw uit de grond gestampt waar jongeren onder het fascistische regime tijdens de zomermaanden verbleven. Van het oorspronkelijke gebouw zijn enkel nog de ruïnes overgebleven, wel zijn er twee reliëfs uit die tijd bewaard gebleven waarop de Regia Aereonautica Militare en de Corpo degli Alpini staan afgebeeld, te zien op de gevel van het huidige gebouw.

Het park is verder vrij eenvoudig, het is vooral het uitzicht dat aan verschillende kanten de show steelt. Enerzijds kijk je uit op huizen en het groen van Agerola, op andere punten ontvouwt zich het  panorama op de kust met ver onder je plaatsen als Conca dei Marini, Furore en schittert het eiland Capri verderop in zee.

Belvedere di Paipo

In località Paipo vind je onder de bergkam Monte Tre Calli een geweldig uitkijkpunt waar je even stil van wordt. Het uitkijkpunt wordt gekenmerkt door een altaar van de Madonna del Riposo en openbaart zich daarachter een weids en adembenemend uitzicht op de kust. De op elkaar gestapelde huizen van Positano zijn nog net te zien waarna het heuvel- en rotsachtige landschap zich verder uitstrekt tot het uiterste puntje van het Sorrentijns schiereiland, Punta Campanella. Achter dit puntje verschijnt het eiland Capri in beeld terwijl anderzijds het kleine Procida te herkennen is. Een sprookjesachtig en betoverend uitkijkpunt dat tijdens zonsondergang nog net even iets magischer is.

Klik hier voor de locatie van het uitkijkpunt op Google Maps of zie onderstaande kaart.

Fior d’Agerola

Bij Fior d’Agerola worden de heerlijkste kazen geproduceerd. Gennaro Fusco begon in 1840 met het maken van kazen die al snel zeer gewild waren in de hele omgeving. De kennis van het kaasmaken werd van vader op zoon (of in dit geval: zonen) overgedragen. Met een vleugje moderne techniek worden hier nog steeds volgens authentiek methoden producten als fior di latte, ricotta, gerookte provola en boter gemaakt. Voorzien van een intense smaak laten ze je bij Fior d’Agerola middels deze producten kennis maken met de rijkdom van dit gebied.

Waar slapen in Agerola

Wanneer je je volledig wilt onderdompelen in de geuren, kleuren en sferen van deze gemeente hoog boven de Amalfikust, is het aan te raden om een overnachting te boeken. Ingeklemd tussen het groen van de bergen baad je hier in complete rust. Ik tip een aantal accommodaties waar je van een fijn verblijf geniet en bovendien proeft van de gastvrijheid van de Agerolesi.

Terramia

In het hoger gelegen gedeelte Pianillo kun je overnachten bij Terramia. De woning is recent volledig gerestaureerd. Ze beschikken over verschillende kamers, waarvan de meeste zijn uitgerust met een keuken. Daarnaast is er een ruim terras waar je op een zonnebedje naar de groene bergen en de zee kunt turen en volledig tot rust kunt komen. Gastvrouw Anna woont op een steenworp afstand van de accommodatie en komt gasten geregeld verblijden met huisgemaakte limoncello of producten die rechtstreeks uit eigen tuin komen.

De dichtstbijzijnde bushalte ligt op een kleine tien minuten lopen. Het plein van Bomerano, waar het startpunt van het Pad van de Goden zich bevindt, ligt op ongeveer twintig minuten wandelen.

Voor meer informatie over de accommodatie en de beschikbaarheid, neem een kijkje op Booking.com of stuur een mail naar Anna’s dochter Maria: mariastaiano90@gmail.com.

Residence Eden

Residence Eden is een klein paradijs en ligt eigenlijk nét in Furore, maar je wandelt vanaf hier in twintig minuten naar het centrum van Bomerano. Gezien de ligging is het dus een prima uitvalsbasis om zowel Agerola beter te leren kennen als van de schoonheid van de Amalfikust te genieten. De accommodatie wordt gerund door de gastvrije Rosa en haar man, die samen elke ochtend met een grote glimlach het uitgebreide ontbijt op het schitterende terras serveren. Het terras biedt een prachtig uitzicht op de kust en schittert in de verte het eiland Capri. Met vrolijk gekleurde bloemen die de rand van het terras sieren, zorgt deze setting er ongetwijfeld voor dat je net even iets meer tijd neemt om je ontbijt te nuttigen.

De accommodatie heeft twee kamers en twee appartementen, daarnaast is er nog een lager terras met zonnebedjes. Hier kun je rust alle pracht in je opnemen en heerlijk ontspannen. Daarnaast is er een zwembad waar je het zonnen af kunt wisselen met een verfrissende duik.

Kijk voor meer informatie over de accommodatie en de beschikbaarheid op Booking.com of op de website. 

Astra Rooms

Astra Rooms is een vrij nieuwe accommodatie en wordt beheerd door dezelfde eigenaren als Residence Eden, dat op een steenworp afstand ligt. De kamers hebben een frisse inrichting en allemaal een eigen terras waar je aan een tafeltje met een aperitief van de rust van de groene omgeving kunt genieten. Het centrum van Bomerano ligt op ongeveer vijftien minuten lopen en stap je hier op de bus om bijvoorbeeld de Amalfikust te verkennen.

Voor meer informatie over de accommodatie en de beschikbaarheid kun je een kijkje nemen op Booking.com.

Agriturismo Nonno Tobia

Wanneer je de lokale gezelligheid echt goed wilt ervaren, verblijf dan bij Agriturismo Nonno Tobia. Met kamers die in een landelijke en rustieke stijl zijn ingericht, logeer je bij Tobia en Maria daadwerkelijk in het huis van locals. De accommodatie heeft een mooie buitenruimte met veel schaduwrijke plekken,  een terras, zonnebedjes en een zwembadje voor wat verkoeling. In de ochtend wordt er een uitgebreid ontbijt geserveerd met huisgemaakt lekkers, in de avond ben je meer dan welkom om aan te schuiven voor het diner dat wordt bereid met producten van eigen land. Deze locatie is ideaal om de kust en de rest van de omgeving te verkennen, maar ook om een dagje in rust in de tuin te relaxen.

Camping Beata Solitudo

Liefhebbers van kamperen kunnen terecht bij Beata Solitudo. De camping bevindt zich tussen het groen van de bergen in de frazione San Lazzaro waar je je tentje op kunt zetten of de camper kunt parkeren. Daarnaast zijn er bungalows beschikbaar en er is een jeugdhostel. Het hostel bevindt zich op de tweede verdieping van het gebouw dat voorheen fungeerde als paardenstal voor de eerder genoemde generaal Avitabile. Beata Solitudo is een van de weinige campings in de omgeving van de Amalfikust en hiermee dus de ideale oplossing voor kampeerders.

Zie Booking.com voor meer informatie over de tarieven of neem een kijkje op de website.

Bereikbaarheid

De gemeente Agerola is vanuit verschillende plaatsen te bereiken. Met de auto ben je er het snelst. Het hebben van een auto is erg prettig wanneer je besluit in Agerola te verblijven, maar niet per se noodzakelijk. Met het openbaar vervoer kom je ook in Agerola terecht, al is het zo nu en dan even puzzelen. Ik zet hieronder op een rij hoe je het makkelijks vanuit verschillende plaatsen Agerola met het openbaar vervoer bereikt.

Vanuit Napels

Vanuit Napels vertrekken er dagelijks meerdere Sita-bussen richting Agerola. Vanaf Varco Immacolatella, gelegen tussen de twee havens in Napels, vertrekt er een directe bus die verschillende stops maakt in diverse frazioni. Een andere optie is om vanaf dezelfde locatie de bus richting Gragnano te nemen, uit te stappen bij de eerste halte in Gragnano op de Via Castellammare en daar wachten op de bus naar Agerola.

Zoals aangegeven is het af en toe puzzelen om uit te vogelen welke bus je het beste kunt nemen zodat bij een overstap de bussen op elkaar aansluiten. De tijden van de bus kun je terugvinden via deze link. Heb je moeite om het schema goed uit te lezen voor het plannen van je reis? Stuur mij dan gerust een mailtje, ik kijk graag met je mee.

Vanuit Salerno en Amalfikust

Vertrek je vanuit Salerno, dan kun je de bus of veerboot naar Amalfi nemen waar de Sita-bus naar Agerola vertrekt. De Sita-bus vanuit Amalfi gaat onregelmatig en sluit niet altijd aan op de aankomsttijden van de boten en bussen. Een alternatief is de dienst die veerbootmaatschappij Travelmar aanbiedt van april tot eind oktober. Je betaalt iets meer voor je bootticket zodat je in Amalfi in de shuttlebus kunt stappen die je naar Bomerano brengt. Je vindt het ticket op de website van Travelmar door bij de bestemming ‘Agerola Sentiero‘ te selecteren. Deze zelfde dienst is overigens ook te gebruiken om de verschillende frazioni van de gemeente Tramonti te bereiken.

Vanuit Sorrento

Besluit je om vanuit Sorrento naar Agerola te gaan, dan heb je drie opties.

De eerste optie is om vanaf het station van de Circumvesuviana in Sorrento op de Sita-bus naar Amalfi te stappen. Wanneer je een dagkaart hebt, kun je uitstappen bij Bivio Lone, net voor Amalfi. Aan de andere kant van de weg kun je wachten op de bus naar Agerola. Controleer hiervoor wel eerst dienstregeling om te voorkomen dat je lang moet wachten. Uitstappen bij deze splitsing is iets wat ik overigens in het hoogseizoen afraad. De bus vertrekt namelijk vaak al vol vanuit Amalfi en de kans bestaat dat deze dan niet bij de halte stopt.  Ik adviseer om te blijven zitten tot het eindpunt in Amalfi waar vervolgens ook weer de bus naar Agerola vertrekt.

De tweede optie is om in Sorrento op de Circumvesuviana te stappen en uit te stappen bij de halte Via Nocera in Castellammare di Stabia. Vanaf hier is het een kleine tien minuten lopen naar de halte op de Viale Europa waar de Sita-bus naar Agerola stopt.

De derde optie is om vanuit de haven van Sorrento de boot naar Amalfi te nemen. In het hoogseizoen vertrekken er dagelijks meerdere boten van de maatschappijen NLG en Alilauro die naar Amalfi varen. In Amalfi stap je vervolgens op de Sita-bus naar Agerola.

Reisgids Amalfikust

De beste tips en bijzondere verhalen heb ik gebundeld in de digitale reisgids 100 tips voor de Amalfikust. Hierin neem ik je mee naar de schitterende Amalfikust en deel ik mijn persoonlijke tips zodat ook jij de magie van dit gebied kunt ervaren. Van leuke adressen voor een heerlijke koffie tot verhalen waar je de ziel van de Amalfikust daadwerkelijk leert kennen. Daarnaast vind je een hoop extra informatie die goed van pas kan komen. Opties voor het openbaar vervoer, de mooiste stranden en tip ik een aantal heerlijke accommodaties.  

Bezoek je Procida, proef dan zeker van de lekkernijen die het eiland te bieden heeft. De eilandkeuken is veelal gebaseerd op de Napolitaanse keuken, waar zo nu en dan een eigen draai aan wordt gegeven, afhankelijk van de producten die de eilandbewoners voor handen hebben. Hoewel de link met het vasteland sterk is, kent Procida toch een groot aantal culinaire specialiteiten waarmee zij zich weet te onderscheiden. Om het eiland en haar bewoners beter te leren kennen, mogen deze specialiteiten tijdens een bezoek aan Procida daarom niet ontbreken.

Visgerechten

Een groot deel van de economie van het eiland is afhankelijk van de visserij, een beroep dat onlosmakelijk is verbonden met Procida. Het zal je dan vast niet verbazen dat er tal van visgerechten tot de lokale specialiteiten worden gerekend. In elk restaurant prijken talloze gerechten op de kaart die worden bereid met vis die wordt gevangen rondom het eiland. Dit doen de vissers met behulp van een paranza, een traditioneel vissersbootje dat je op en rond het eiland op veel plekken tegenkomt. Het aanbod is daarom afhankelijk van wat de vissers die dag hebben binnengehaald.

Tot de absolute eilandklassiekers die je geregeld op de kaart tegenkomt, behoren onder meer de spaghetti ai ricci di mare (pasta met zee-egel), spaghetti con le cannochie (spaghetti met kreeftjes), luveri al sale (zeebrasem die in zout wordt gekookt en op smaak wordt gebracht met citroen, knoflook en peterselie), calamari alla procidana (inktvis die wordt gevuld met een mengsel van onder andere brood, eieren, Parmezaanse kaas en pecorino), paccheri totani e peperoni verdi (pasta met pijlinktvis en groene peper), palamita con erbette (bonito, familie van de makreel) en spaghetti con alici, pomodorini e pecorino (spaghetti met ansjovis, tomaatjes en pecorino). Welk gerecht je tijdens een verblijf op het eiland ook probeert, verser dan de vis op Procida kan bijna niet en dat is honderd procent smullen geblazen.

Coniglio alla procidana

Net als op het buureiland Ischia weten ze ook op Procida op smakelijk wijze een konijn te bereiden. Het recept van de coniglio alla procidana dateert hoogstwaarschijnlijk uit de Bourbon-periode, toen de koninklijke familie het eiland Vivara had omgevormd tot jachtreservaat waar onder andere wilde konijnen rondhuppelden.

Bij de bereiding is de vuistregel dat het konijn niet meer dan een kilo en honderd gram mag wegen, een regel die door lokale chefs nog altijd in acht wordt genomen. Het vlees wordt op een laag vuur gekookt in een traditionele terracotta pan. Hier worden lokale trostomaatjes, knoflook, rozemarijn, olijfolie en een scheut witte wijn aan toegevoegd. Het levert een heerlijk zacht en goed gekruid stukje vlees op dat rijk is aan de smaken die het eiland te bieden heeft.

Lingua di bue

Een absolute eilandspecialiteit die je moet hebben geprobeerd, is de lingua di bue. Het is een luchtig gebakje dat bestaat uit twee lagen bladerdeeg met daartussen een frisse citroencrème. De vorm doet denken aan een tong, wat de naam van deze delicatesse verklaart. De eerste lingua werd gebakken door Pasquale Mazziotti van de historische Bar Roma in Marina Grande en groeide al snel uit tot een geliefd gebakje. Bij Bar Roma toveren ze nog steeds dagelijks meerdere ladingen lingua’s uit de oven en is dé aangewezen plek om deze lekkernij te proeven. Naast de klassieke variant met citroencrème zijn er inmiddels nog een aantal andere varianten bijgekomen. Je kunt je ook tegoed doen aan een warme lingua met banketbakkersroom of met een chocoladevulling.

Citroenen

De kustgebieden in Campania staan bekend om de grote citroenen die in allerlei gerechten worden verwerkt. Aan de Amalfikust zijn terrassen gevuld met deze vruchten, ook het Sorrentijns schiereiland is ermee bezaaid. Op Procida kom je de geurige citroen ook in groten getale tegen. Iedereen met een stuk grond heeft wel een aantal bomen waar het natuurlijke goud aan de takken bungelt. De middelgrote citroenen van Procida hebben als bijnaam limoni di pane, broodcitroenen. Deze benaming dankt zijn naam aan het witte gedeelte direct onder schil dat enorm sponsachtig is en wat weg lijkt te hebben van een stuk brood. De citroenen hebben een heerlijk intense geur en het sap heeft een verfrissend zure smaak. Zowel het sap als de citroen zelf wordt in talrijke gerechten verwerkt: vlees of vis dat met vers geperste sap op smaak wordt gebracht of een salade met grof gesneden stukken citroen, knoflook, ui en olijfolie. Ook wordt de citroen simpelweg in plakjes gesneden om direct, zonder toevoeging van andere ingrediënten, op te worden gesmikkeld. De citroenen van het eigen land worden ook voor de bereiding van huisgemaakte desserts gebruikt, wat een absolute smaakmaker is. En niet te vergeten, leveren de vruchten ook een zeer smakelijke limoncello op.

Fogliolì

Naast de inmiddels wereldberoemde limoncello, zag er een ander product op Procida het levenslicht waar ook een hoofdrol voor de citroen is weggelegd. Waar voor de limoncello de schil van de citroen essentieel is, vormen voor deze unieke likeur de citroenbladeren de basis. De likeur draagt de toepasselijke naam Fogliolì, een verwijzing naar de citroenbladeren waarmee het drankje wordt gemaakt.

De Fogliolì-likeur ontstaat door citroenbladeren in alcohol te weken, samen met wat citroenschillen. Wanneer de bladeren zijn geplukt, moeten deze binnen een paar uur al in de alcohol liggen om het beste resultaat te kunnen garanderen. Het eindresultaat is een vloeistof met een gele gloed die net iets transparanter is dan de klassieke limoncello. Bij het drinken van de likeur overheerst de typerende smaak van citroenblad maar er is ook een vleugje citroenschil waar te nemen. Fogliolì is een mix tussen het zuur van de citroen en het bittere van de bladeren, wat een perfecte match blijkt te zijn. Doordat er in verhouding minder suiker aan het geheel wordt toegevoegd dan aan limoncello, behoudt de likeur zijn bittere en kruidige smaak.

Reisgids

Met de digitale reisgids Procida – Parel in de Golf van Napels (2022) heb je alle informatie op zak om het beste uit een bezoek aan deze kleurrijke parel te halen. Ik deel hierin mijn persoonlijke tips voor het eiland waar ik lang geleden mijn hart aan heb verloren. Heerlijke plekken waar je kunt proeven van de eilandspecialiteiten, verborgen plekjes en unieke uitkijkpunten heb ik allemaal in de reisgids verzameld. Je vindt bovendien handige informatie die goed van pas kan komen, zoals de bereikbaarheid en het openbaar vervoer en ik tip een aantal fijne accommodaties wanneer je langer dan een dag op het eiland wilt verblijven. Daarnaast heb ik een mooie wandelroute uitgestippeld waarin ik een aantal van mijn favoriete hoogtepunten heb verwerkt.

Meer tips voor Procida zijn te vinden in onderstaande artikelen:

• Procida: Parel in de Golf van Napels
• Waarom je het eiland Procida absoluut moet bezoeken
• Conosci Procida – Muzikale liefdesverklaring aan de Italiaanse Culturele Hoofdstad 2022
• Fogliolì: de citroenbladlikeur van Procida
• Waar slapen op het eiland Procida

Elk gebied kent haar eigen culinaire specialiteiten, zo ook de regio Campania. Waar de Italiaanse keuken wordt gekenmerkt door de eenvoud van de gerechten en het gebruik van verse ingrediënten, is dat op het eiland Ischia niet veel anders. Net als op het vasteland smul je hier van de heerlijkste pasta’s en pizza’s, precies zoals je in de rest van Italië gewend bent. Toch kent Ischia een aantal gastronomische traktaties die onlosmakelijke met het eiland zijn verbonden en alleen hier smaken zoals ze zijn bedoeld. Om het eiland beter te leren kennen, mogen deze specialiteiten niet ontbreken. Ik geef daarom een aantal smakelijke tips die je kunt onthouden voor een bezoek aan Ischia.

Cornetto ischitano

Wie vaker in Italië komt, weet dat het ontbijt van Italianen voornamelijk uit zoetigheid bestaat. Italianen starten de dag thuis met een kom melk en wat koekjes, of aan de bar met een straffe espresso en een warme cornetto of een andere zoete lekkernij die vers uit de oven komt.

Op Ischia begin je de dag met een cornetto ischitano, een ware eilandspecialiteit. Het heeft veel weg van een gewone cornetto, maar wanneer je goed kijkt zul je het verschil al snel opmerken. De cornetto ischitano wordt met twee soorten deeg bereid en dat is duidelijk in het eindresultaat terug te zien: goudbruine strepen worden afgewisseld met bijna witte stroken deeg. Deze lekkernij is een combinatie van brioche- en bladerdeeg, waar wat sinaasappelschil en vanille aan wordt toegevoegd. Deze mix levert een geurige, luchtige en zachte cornetto op die minder kruimelig is dan de standaard croissant en een net iets stevigere bite heeft. De originele cornetto ischitano wordt gevuld met room en kersen, een vulling die tijdens het afbakken in de oven samensmelt met het deeg. Het is een absolute hemelse traktatie en de beste manier om je dag op het eiland mee te beginnen. 

Zingara ischitana

De zingara ischitana is een redelijk jonge creatie waar eilandbewoners bijzonder trots op zijn. Hoewel het om een vrij eenvoudig broodje gaat, wordt het als een culinaire delicatesse beschouwd en wist het in korte tijd de harten van de ischitani te veroveren. De Zingara bestaat uit twee sneetjes knapperig brood die worden besmeerd met mayonaise en vervolgens worden belegd met tomaatjes, mozzarella, rauwe ham en wat basilicum. Het broodje ontstond in 1977 bij La Virgola, een pub/broodjeszaak in Ischia Ponte waar met het verse brood van de plaatselijke bakker de heerlijkste sandwiches werden belegd. In de keuken werd er geëxperimenteerd met nieuwe combinaties. Op een avond in augustus 1977 ontstond het idee van de Zingara, wat een ware explosie aan smaken bleek te zijn. Een nieuwe eilandspecialiteit was hiermee geboren. Het nieuws van dit eenvoudige meer zeer smaakvolle broodje verspreidde zich als een lopend vuurtje over het eiland en trokken mensen speciaal naar Ischia Ponte om hun tanden in een knapperige zingara van Bar Virgola te kunnen zetten.

Inmiddels is het gerecht in vrijwel elke eetgelegenheid op Ischia te bestellen. Naast de variant met geroosterd brood, is er ook de zinagara die van pizzadeeg wordt gemaakt. Beide versies moet je zeker geproefd hebben wanneer je het eiland bezoekt.

Coniglio all’ischitana

De nummer één specialiteit van Ischia is zonder twijfel de coniglio all’ischitana. De geschiedenis van de gerecht gaat dan ook al heel wat eeuwen terug. Het recept zou rond 470 voor Christus zijn ontstaan toen het eiland bijna werd overspoeld door wilde konijnen. De Aragonese koningen kwamen graag op het eiland bijeen om op deze dieren te jagen, die vervolgens volgens een authentiek recept door de huisknecht werden bereid. Hoewel het originele recept door de jaren heen meerdere malen is aangepast, behoort konijn absoluut tot de klassiekers van de Ischitaanse keuken die je zeker geproefd moet hebben.

In het verleden werd er voor het fokken van de konijnen een greppel gegraven, een fosso dei conigli. Deze was ongeveer twee meter diep en bood de dieren de ruimte om rond te huppelen, te groeien en zich voort te planten. De ruimte om te kunnen graven en zich vrij te bewegen was essentieel aangezien dit meer smaak en textuur aan het vlees gaf. Wanneer de konijnen eenmaal stevig genoeg waren, werden ze uit het hol gehaald, geslacht en geserveerd voor de lunch.

Het konijnenvlees wordt bereid in een terracotta pan waar onder andere knoflook, olijfolie, witte wijn, tomaten en kruiden aan wordt toegevoegd. Wanneer je van deze specialiteit wilt proeven, moet je deze vaak vooraf bestellen omdat het gerecht een lange bereidingstijd heeft. De saus die bij de bereiding vrijkomt, wordt gebruikt om pasta mee op smaak te brengen. Het authentieke recept schrijft bucatini voor, pastaslierten met een gaatje in het midden. Maak de pasta af door er een flinke lading geraspte Parmezaanse kaas overheen te strooien en smul van deze unieke smaakexplosie.   

Rucolino

Het eiland mag ook een likeur tot haar specialiteiten rekenen: Rucolino. Zoals de naam al doet vermoeden, wordt Rucolino van wilde rucola gemaakt, een plant die op Ischia in overvloed groeit. Rucola staat bekend om de pittige, licht bittere smaak met kruidige tonen en dat zijn precies de smaken die in de likeur de boventoon voeren. Met een scherpe smaak blijkt Rucolino ook nog eens perfect voor de spijsvertering te zijn en zeer geschikt om na de maaltijd een glaasje van te nippen.

Amaro A’piperna

Naast rucola komt ook wilde tijm veelvuldig op het eiland voor, met name op de hellingen van de imposante Monte Epomeo. De plant wordt veel in de lokale keuken gebruikt, je proeft dit kruid onder andere in de coniglio all’ischitana.

Met de juiste kennis en de nodige creativiteit, ontwikkelde Giuseppe Di Massa een uniek recept waarin de hoofdrol voor de piperna (wilde tijm) was weggelegd. Hij gebruikte de plant om een kruidenbitter te produceren, waarvan het recept tot op de dag van vandaag geheim is. De amaro A’piperna is met aromatische kruiden ideaal als digestief na de maaltijd.

Visspecialiteiten

Aangezien Ischia wordt omringd door zee, is het logisch dat hier ook veel visgerechten op de menukaarten te vinden zijn. Naast het toerisme vormt de visserij één van de belangrijkste inkomstenbronnen van het eiland. Vissers trekken er ’s morgens vroeg op uit om uiteindelijk terug te keren met de verse vangst die op de vismarkt wordt verkocht. Locals en restauranteigenaren komen hier hun inkopen doen en verwerken de verse vis in de smakelijkste gerechten. Zo kun je je tegoed doen aan een pasta met verse vongole, een frisse salade met octopus, gefrituurde of gegrilde stukjes vis, kreeft of je kunt vragen naar de vangst van de dag.

Vini d’Ischia

De vruchtbare vulkanische grond van het eiland heeft gezorgd voor een aantal goede wijnen. Verspreid over terrassen op soms onmogelijke locaties zijn goed gevulde wijnstokken te vinden. Het is een productie en traditie die eeuwen teruggaat. Toen de eerste Grieken in de achtste eeuw voor Christus hier voet aan wal zetten, werd en vrijwel direct met de druivenproductie gestart. Zij begrepen maar al te goed dat de vruchtbare tufsteenbodem een unieke en kenmerkende smaak aan de druiven zou geven.

Men begon met de aanleg van terrassen en op een gegeven moment werd vrijwel elk stukje land op Ischia in beslag genomen door wijngaarden. De wijnproductie vormde de belangrijkste inkomstenbron, grote voorraden waren bestemd voor het vasteland. De toenemende toeristenstroom in de jaren vijftig van de vorige eeuw zorgde ervoor dat veel arbeiders van het land werden gehaald om in deze nieuwe opkomende sector te werken. Veel wijngaarden werden verlaten maar er zijn nog steeds een aantal goede wijnmakers op het eiland actief waar je kennis kunt maken met de smakelijke wijnen van Ischia. Ook in vrijwel elk restaurant en bar worden eilandwijnen geschonken zodat je kunt proeven van een stukje Ischia in je glas.

Reisgids Ischia

Het e-book Ischia – Het groene eiland in de Golf van Napels biedt alle inspiratie en informatie om alles uit een verblijf op het eiland te kunnen halen. Ik heb mijn persoonlijke tips verzameld zodat jij de mooiste plekken op het eiland niet hoeft te missen. Fijne adressen om neer te strijken voor een aperitief of een uitgebreide maaltijd, prachtige wandelroutes en bijzondere verhalen die jou het ware gezicht van Ischia laten zien. Daarnaast vind je een hoop extra informatie die goed van pas kan komen, zoals de bereikbaarheid en het openbaar vervoer en ik tip een aantal heerlijke accommodaties.

Meer tips voor Ischia zijn te vinden in onderstaande artikelen

• De mythe van Tifeo onder het eiland Ischia
• De magische tuin La Mortella op Ischia
• Ischia: het groene eiland in de Golf van Napels
• Sant’Angelo – Pittoresk vissersdorpje op Ischia
• De geniale vriendin op het eiland Ischia

De betoverende panorama’s zijn voor veel mensen reden om de Amalfikust te bezoeken. Het prachtige landschap, de rijke natuur, de idyllische kustplaatsen, het kraakheldere water, prachtige zonsondergangen en de magische sfeer zal eenieder weten te bekoren. Het moge duidelijk zijn dat de Amalfikust een flinke natuurlijke rijkdom heeft waarmee zij elke bezoeker om haar vinger weet te winden. Deze schoonheid is echter niet de enige reden waarom mensen dolverliefd worden op dit stukje kust. Liefde gaat namelijk door de maag en een breed scala aan traditionele lekkernijen waarin je de pure smaken van lokale ingrediënten proeft, laten jou op een compleet andere manier verliefd worden op dit gebied. Ik tip een aantal lekkernijen die je niet wilt missen wanneer je de Amalfikust bezoekt.

Colatura di alici

In Cetara draait het dagelijks leven nog steeds om de visserij. Dit vissersdorpje wordt geroemd om een lokale specialiteit waarmee zij zich wereldwijd op de kaart hebben gezet: de colatura di alici. De colatura is een amberkleurige vloeistof, gemaakt met ansjovis die op traditionele wijze wordt gerijpt. De ansjovis die hiervoor wordt gebruikt, wordt gevist in de omgeving van de Amalfikust in de periode van 25 maart tot 22 juli. Deze vloeistof wordt vooral gebruikt als smaakmaker voor spaghetti, maar wordt ook toegevoegd aan andere gerechten om deze net even iets meer smaak te geven.

Schuif aan bij een van de restaurantjes die dit dorp rijk is en smul van de authentieke smaak van dit bijzondere goedje. Wanneer je direct verkocht bent en graag wat colatura mee wilt nemen voor thuis, wandel dan binnen bij een van de kleine zaakjes om een voorraad in te slaan om zo ook thuis de smaken van de Amalfikust te kunnen ervaren.

Delizia al limone

De Amalfikust staat bekend als het land waar de citroenen bloeien. Deze gele vruchten worden dan ook in tal van gerechten verwerkt en zorgen voor een unieke smaak. De delizia al limone is één van deze lekkernijen waarin de citroen de hoofdrol speelt. Dit luchtige citroengebakje werd in 1978 bedacht door de uit Sorrento afkomstige Carmine Marzuillo, wat het gebakje van oorsprong Sorrentijns maakt. Aan de Amalfikust hebben ze dit recept echter helemaal eigen weten te maken en smul je ook hier van een perfecte delizia.

Het gebakje heeft een basis van pan di Spagna dat wordt gedrenkt in een siroop van limoncello en vervolgens wordt gevuld en bedekt met citroencrème. Alleen al deze omschrijving zal je het water in de mond doen lopen en er ongetwijfeld voor zorgen dat ook jij je tanden in een frisse delizia al limone wilt zitten. Het gebakje is in vrijwel elke pasticceria te vinden en moet je dan ook zeker geproefd hebben wanneer je de Amalfikust bezoekt.  

Torta ricotta e pere

Een gebakje dat inmiddels tot klassieker van de regio Campania is uitgegroeid, is de torta ricotta e pere. Dit goddelijk stukje taart ontstond in 1997 in de keuken van de beroemde banketbakker Salvatore De Riso. Met ricotta afkomstig uit het hoger gelegen Tramonti en peren uit het hoger gelegen Agerola kreeg De Riso inspiratie om deze hemelse taart te creëren, een ingeving waar je hem erg dankbaar voor zal zijn wanneer je een hap van deze hemelse combinatie neemt. Het gebruik van lokale verse ingrediënten zorgt ervoor dat je bijna je bordje af wilt likken wanneer je één van zijn gebakjes eet.

De aangewezen plek om een stuk van de torta ricotta e pere te verorberen, is in de mooie zaak in de schattige kustplaats Minori. De prachtige pasticceria is gelegen tegenover de boulevard en is een feest voor het oog. De vitrines zijn gevuld met honderden gebakjes die er stuk voor stuk zalig uitzien en je het liefst allemaal zou willen proeven. Wanneer je op je gemak kennis wilt maken met het fenomenale gebak, kun je plaats nemen op het overdekte terras dat direct aan de zaak grenst, of aan de overkant, op de boulevard in de schaduw van de bomen.

Ndunderi    

In de schilderachtige badplaats Minori werd de vormde de aanwezigheid van de rivier en de vruchtbaarheid van het grondgebied de basis van zeer bloeiende industrieën. De kracht van het water werd bijvoorbeeld niet alleen gebruikt voor de papierproductie, maar bleek ook handig te zijn voor het aandrijven van molens om pasta mee te produceren. Het waren dan ook de pastamakers uit Minori die, geïnspireerd door voedsel uit de Romeinse tijd, de ndunderi introduceerden, een pasta met ricotta en Parmezaanse kaas. Deze pastasoort, die iets wegheeft van de bekende gnocchi, is een onmisbaar gerecht tijdens het feest van de beschermheilige van Minori, Santa Trofimena, dat drie keer per jaar wordt gevierd. Je hoeft het feest niet af te wachten om van deze specialiteit te kunnen proeven, het hele jaar door kun je dit typische gerecht in verschillende kustplaatsen bestellen. De pasta kan worden gecombineerd met verschillende sausen, zoals een klassieke saus met vlees, een verse pesto of in combinatie met vongole.

Concerto

In de groene gemeente Tramonti kun je heerlijk wandelen over één van de vele paden die het gebied rijk is. Je kunt je onderdompelen in de pure sferen van dit stukje Amalfikust en uiteraard proeven van lokale producten. Hier maak je kennis met de bruine concerto likeur, één van de oudste likeuren van Tramonti die oorspronkelijk werd bereid door de monniken van het Convento di San Francesco in Pucara. De naam concerto verwijst naar de harmonie van de ingrediënten die nodig zijn om dit drankje te bereiden: maar liefst vijftien verschillende soorten kruiden die veertig dagen worden geweekt in alcohol. Na deze veertig dagen wordt er nog een groot aantal ingrediënten toegevoegd om uiteindelijk de harmonieuze smaak van deze traditionele likeur te verkrijgen.

Het is niet wetenschappelijk bewezen, maar de inwoners van Tramonti geloven er heilig in dat het drankje een helende werking heeft. Hoofdpijn en ook andere kwalen kunnen worden opgelost door simpelweg een glaasje concerto te nuttigen. Zeker dus het proberen waard. Cin cin!

Pizza uit Tramonti

Italië en pizza gaan hand in hand dus zal dit als een vrij voor de hand liggende suggestie klinken. Toch is de pizza in Tramonti net weer even anders dan je in bijvoorbeeld Napels, Salerno of elders in de regio. Tramonti kent een lange geschiedenis en zijn hieruit veel tradities ontstaan die tot op de dag van vandaag nog steeds bestaan. De bereiding van de pizza is er hier één van en stamt uit de tijd van de maritieme republiek van Amalfi. De houtovens in Tramonti draaiden op volle toeren voor het bakken van pane biscottato. Dit brood werd twee keer gebakken, het was daarom ideaal voor de lange tochten op zee, waar het brood met wat zeewater weer zacht werd gemaakt. Wanneer de oven op de juiste temperatuur gebracht moest worden, bakte men eerst een brood van roggemeel dat op smaak werd gebracht met verschillende kruiden en reuzel. Dit brood groeide uiteindelijk uit tot de pizza zoals we die vandaag de dag kennen.

Dat de bereiding van pizza hier een serieuze zaak is, blijkt wel uit het feit dat Tramonti in 2010 als eerste Italiaanse gemeente de De.Co. (denominazione comunale, een gemeentelijke erkenning die de kwaliteit waarborgt) kreeg toegekend. Het is dus niet vreemd dat er wereldwijd ruim drieduizend pizzeria’s zijn waar de pizzabakkers of eigenaren oorspronkelijk uit Tramonti komen en op deze manier een belangrijke en eeuwenoude traditie in stand weten te houden.

Pasticciotto

Wanneer je door het kleurrijke Amalfi wandelt, vind je om de paar stappen wel een winkel of kiosk waar iets lekkers met de sfusato amalfitano wordt gemaakt. Uiteraard het proberen waard, maar wanneer je voor de afwisseling graag iets anders wilt om je tanden in te zetten, wandel dan binnen bij Pansa. Ze hebben hier heerlijke gebakjes, koekjes, gekonfijt fruit en chocolaatjes. Een klassieker is de pasticciotto, een gebakje met een vulling van room en kersen die ze hier dagelijks vers uit de oven wordt getoverd. Het is een vrij eenvoudig gebakje waar je door de pure smaak direct verslingerd aan zult raken.

Sfogliatella Santa Rosa

In het kleine Conca dei Marini werd in de zeventiende eeuw de eerste sfogliatella gebakken. Dit bladerdeeg gebakje met gezoete ricotta en gekonfijt fruit ontstond per toeval in de keuken van het Monastero Santa Rosa toen één van de nonnen wilde voorkomen dat er etensresten van de lunch in het vuilnis zouden belanden. Het beetje griesmeel werd gemengd met wat gedroogd fruit, suiker en citroenlikeur zodat er een romig goedje ontstond. Het overgebleven brooddeeg van die dag werd bewerkt met witte wijn en reuzel om een kruimelig deeg mee te vormen. Dit deeg werd bewerkt tot de klassieke vorm die doet denken aan een nonnenkapje en gevuld met room. De gevulde vormpjes werden vervolgens in de houtoven gezet totdat ze goud van kleur waren en werden voorzien van een kers om het geheel af te maken.

De sfogliatella Santa Rosa was een feit en al snel vulde het klooster zich met de zoete geur van de allereerste lading sfogliatelle. In de omgeving kregen mensen al snel lucht van dit lekkers en het gebakje groeide in rap tempo uit tot een ware specialiteit waarvan het recept geheim werd gehouden. Pasquale Pintauro uit Napels wist het recept echter in handen te krijgen en ging er zelf mee aan de slag. Hij paste het recept aan – zo werd de room vervangen door ricotta, verdween de kers en werd de vorm iets aangepast – en wist hij met zijn variant al snel het hart van de Napolitanen te veroveren. Inmiddels is ook het recept van de sfogliatella santa rosa aangepast en bestaat de vulling uit griesmeel, ricotta, gekonfijt fruit, eieren, kaneel en suiker.

Costa d’Amalfi wijn

Het landschap van de Amalfikust wordt gekenmerkt door groene terrassen waar niet alleen citroenbomen volop bloeien maar ook wijngaarden in groten getale aanwezig zijn. Van de druiven die in dit gebied groeien, worden de Costa d’Amalfi wijnen geproduceerd. De Costa d’Amalfi wijn is de benaming voor een groot aantal rode, witte en rosé wijnen die in het kustgebied worden geproduceerd door verschillende druivensoorten met elkaar te combineren en vormen een rijke samenvatting van de smaken van dit gebied.

Zo is de witte wijn van Costa d’Amalfi vaak een combinatie van de druivensoorten Falanghina en Biancolella en de rode wijn van de Aglianico en Piedirosso druiven. De wijnen zijn over het algemeen fris en fruitig en zijn uitstekend met diverse (lokale) gerechten te combineren. Wanneer je neerstrijkt in een restaurant of knusse hosteria aan de Amalfikust om van lokale specialiteiten te proeven, maak je maaltijd dan compleet door één van de Costa d’Amalfi wijnen erbij te laten schenken.

Een kijkje nemen bij één van de wijnhuizen is natuurlijk ook een optie. Om liefhebbers op weg te helpen, is de Strada del Vino in het leven geroepen, een route langs verschillende wijnhuizen in het gebied. Zo kun je terecht in het groene Tramonti of in het sprookjesachtige Furore. Ook op andere plekken aan de kust kun je op betoverende locaties wijn proeven en genieten van schitterende vergezichten, zoals bij Le Vigne di Raito.

Sfusato amalfitano

Een specialiteit waar de Amalfikust wereldberoemd om is, is de sfusato amalfitano. Het gebied verlaten zonder van deze citroen geproefd te hebben, is dan ook geen optie. De sfusato amalfitano, zoals de Italiaanse benaming van de citroensoort luidt, draagt trots de naam in zich van het unieke gebied waar deze vrucht groeit. Met zijn sappige, licht zure smaak en weinig pitjes, is het een prima dorstlesser.

Aan het begin van de elfde eeuw werden de citroenen in dit gebied geïntroduceerd, waarna deze vrucht langzaam maar zeker uitgroeide tot symbool voor dit zonnige kustgebied – met dank ook aan de limoncello die ervan wordt gemaakt, al eindigen lang niet alle citroenen die aan de Amalfikust groeien in deze citroenlikeur. Niets van de citroen wordt weggegooid. Zelfs de bladeren van de citroenbomen worden gebruikt, aangezien deze ideaal zijn om smaak te geven aan het eten. Wanneer je enkel het sap van de citroen gebruikt, wordt de citroen uitgehold en omgetoverd tot beker waar wijn in kan worden geschonken.

Wist je dat je de citroen ook gewoon kunt eten? Met schil en al ervaar je een stukje Amalfikust in je mond, dat vooral smaakt naar meer. Meer over deze bijzondere citroensoort en haar smaken leer je tijdens de Lemon Tour in Amalfi. Je neemt hier een kijkje op het land van de familie Aceto dé plek waar je de sfeer van de Amalfikust daadwerkelijk kunt proeven en kennismaakt met de authentieke ziel van Amalfi.

Reisgids Amalfikust

De beste tips en bijzondere verhalen heb ik gebundeld in de digitale reisgids 100 tips voor de Amalfikust (2021). Hierin neem ik je mee naar de schitterende Amalfikust en deel ik mijn persoonlijke tips zodat ook jij de magie van dit gebied kunt ervaren. Van leuke adressen voor een heerlijke koffie tot verhalen waar je de ziel van de Amalfikust daadwerkelijk leert kennen. Daarnaast vind je een hoop extra informatie die goed van pas kan komen. Opties voor het openbaar vervoer, de mooiste stranden en tip ik een aantal heerlijke accommodaties.  

Meer tips voor de Amalfikust vind je in onderstaande artikelen

• Het goud van de Amalfikust
• De Lemon Tour in Amalfi
• De mooiste stranden van de Amalfikust
• 8 dingen die je écht moet doen langs de Amalfikust
• De onbekende schat van Positano
• 5 dingen die moet weten voor een autorit langs de Amalfikust
• Reizen langs de Amalfikust met Costierasita
• Tramonti: Groene long van de Amalfikust
• Waar slapen aan de Amalfikust
• De mooiste wandelingen langs de Amalfikust
• De toren van Paolo Sandulli in Praiano
• Paardrijden hoog boven de Amalfikust
• Vier de liefde aan de Amalfikust met deze romantische tips